دامنه نوسان بورس کالا

از حذف دامنه نوسان تا تغییر مسیر بازار

رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در تازه ترین صحبت‌های خود به حذف تدریجی دامنه نوسان اشاره کرده است؛ موضوعی که «بود» یا «نبود» آن طی چند سال اخیر از کلیدی‌ترین محورهای مورد بحث بازارسرمایه به شمار می‌آید و به نظر می‌رسد اکنون با کارشناسی‌های انجام شده به تصمیم‌گیری نهایی در این زمینه نزدیک شده است.

به گزارش «کالاخبر» به نقل از سنا، مجید عشقی تصریح کرده است که اگر قرار بر حذف یا افزایش یکباره دامنه نوسان باشد، نوسان و تلاطم بازار بیشتر می‌شود، این تلاطمات در بازار، دیگر به هیچ عنوان قابل پذیرش نیست. بنابراین، سیاست ما باز شدن دامنه نوسان به طور تدریجی است که باید با زمان‌بندی خاص و مدونی انجام شود که البته اقدامی زمان بر است؛ ضروری است این اتفاق ابتدا از شرکت‌هایی انجام شود که از ثبات بیشتری برخوردارند و در بازار، بازیگران بزرگی دارند.

عشقی توضیح داده بود که دامنه نوسان چند بعد متفاوت دارد و یکی از مشکلاتی که امروز با آن مواجه هستیم بحث قیمت‌گذاری دستوری است که حذف محدودیت‌ها در دامنه نوسان را نیز با مشکل مواجه می‌کند.

راه حل‌هایی برای کنترل نوسانات شدید بازار

تغییرات دامنه نوسان بورس کالا شدید و ناگهانی بورس، قانون‌گذاران بازار سهام را به جست‌وجو برای پیدا کردن راه‌حل‌هایی به منظور کنترل نوسان‌های شدید واداشته تا بتوانند مانع از بروز خطرات احتمالی شوند. براین اساس، دو راه کلی ایجاد دامنه نوسان و توقف معاملات، برای کنترل این مشکل در دنیا وجود دارد.

بازارسرمایه ما تاکنون از روش دوم یعنی تعیین دامنه نوسان استفاده کرده؛ در این روش، سفارش‌های خرید و فروشی که در خارج از این محدوده قرار گیرند، ثبت نمی‌شوند و بنابراین، قیمت تنها در محدوده خاصی تغییر می‌کند و نوسان روزانه آن قابل کنترل خواهد بود.

سابقه دامنه نوسان در بورس تهران

یادآور می شود؛ بورس تهران از اوایل دهه ۱۳۸۰ تاکنون، شکل های مختلفی از دامنه نوسان را تجربه کرده، به طوری که در برخی از دوره‌های زمانی، دامنه نوسان متقارن و در برخی دوره‌ها، به‌صورت نامتقارن تعیین شده است؛ همچنین، به‌ دنبال برخی از تغییرات بازار سهام، دامنه نوسان کاهش یافته و به ‌دنبال برخی تغییرات تصمیم‌ به افزایش دامنه نوسان گرفته شد.

از سال گذشته تاکنون نیز، دامنه نوسان شاهد تغییرات و اظهارنظرهای متفاوتی از تغییر در میزان دامنه نوسان تا حذف دامنه نوسان توسط مسئولان و نیز کارشناسان بازارسرمایه بوده است؛ به طوری که در بهمن سال ۱۳۹۹، شورای عالی بورس دامنه نوسان را از منفی ۵ تا مثبت ۵ درصد به منفی ۲ تا مثبت ۶ درصد تغییر داد.

در ادامه این موضوع، رییس سابق سازمان بورس و اوراق بهادار، دکتر دهقان دهنوی در بهمن ۱۳۹۹ با اعلام این که به‌نظر می‌رسد عمر دامنه نوسان در بورس تهران کوتاه باشد، لزوم حذف دامنه نوسان را در آینده نزدیک مطرح کرد و آن را به ‌عنوان یکی از چشم‌اندازهای سازمان بورس دانست.

اولویت حذف دامنه نوسان با شرکت‌های دارای سهام شناور آزادتر

در همین راستا، یک کارشناس ارشد بازارسرمایه گفت: این اتفاق در صورت اجرا می‌تواند از تلاطم بازار بکاهد، زیرا یکی از عوامل اصلی که اکنون مانع ورود بسیاری از اشخاص علاقمند به سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه شده، وجود محدودیت‌های متعددی است که در دامنه نوسان قیمت وجود دارد.

فردین آقا بزرگی، افزود: رفع محدودیت دامنه نوسان قیمت می‌تواند برای شرکت‌ها نویدبخش و متفاوت باشد، اما بهتر است در ابتدا این طرح روی شرکت‌هایی که سهام شناور آزادتری دارند اجرا شود، زیرا این امر علاوه بر آنکه شرکت‌های کوچک‌تر را آماده پذیرش چنین شرایطی می‌کند سبب کاهش زیان‌های احتمالی آنان نیز می‌شود.

وی تصریح کرد: در فرآیند اجرایی کردن افزایش دامنه نوسان نمی‌توان عجله کرد، اما باید گفت تصمیماتی که به تازگی در این خصوص گرفته شده اگر به درستی اجرا شود، می تواند سبب توسعه و تعالی بازار سرمایه شود و اعتماد از دست رفته را تا حدودی بازگرداند.

حذف دامنه نوسان بورس کالا دامنه نوسان؛ سدی در برابر رشد هیجانات کاذب

نوید قدوسی، کارشناس بازار سرمایه نیز پیشتر در خصوص لزوم دامنه نوسان گفته بود: برای بهبود روند معاملات بورس باید به سمت افزایش دامنه نوسان و در نهایت حذف کامل آن حرکت کرد، زیرا روندهای هیجانی مثبت و منفی با وجود دامنه نوسان و تشکیل صف خرید و فروش باعث تشدید و افزایش هیجان در بازار می شود و زمینه انحراف بیشتر معاملات را در بازار فراهم می کند.

وی تصریح دامنه نوسان بورس کالا کرد: زمانی که سهمی در بازار دارای صف خرید می شود و قیمت آن به صورت مداوم افزایش پیدا می کند برخی از خریداران آن سهم هیچ اعتقادی به ارزندگی آن سهام ندارند، اما تحت تاثیر وجود صف خرید در بازار علاقه به خرید این سهم پیدا می کنند.

قدوسی افزود: اگر دامنه نوسان وجود نداشته باشد، بازار براساس ارزندگی سهام تصمیم به معامله می گیرد و این موضوع عاملی برای جلوگیری از شکل‌گیری هیجانات کاذب در بازار می شود و نمادهایی که به اشتباه، افزایش یا کاهش قیمت را در بازار تجربه می کنند کمتر خواهد شد؛ بنابراین نخستین پیشنهاد برای این بازار اتخاذ تصمیماتی جدید برای افزایش و در نهایت کاهش دامنه نوسان است.

قدرت تحلیل محوری به دنبال بازشدن دامنه نوسان

امیرحمزه مالمیر، مدیرعامل شرکت سبدگردان سرآمد بازار نیز با اشاره به تاثیر باز شدن دامنه نوسان بر بازار گفت: اگر این موضوع رخ دهد، نیاز به تحلیل در بازار سرمایه را به عنوان یک اصل اساسی پررنگ خواهد کرد. به بیانی دیگر، از آنجا که قیمت و دامنه نوسان باز است، لازم است ارزش ذاتی سهم استخراج شود، زیرا قیمت سهم به نحوی نوسان خواهد کرد که ممکن است سود یا زیان‌های هنگفتی را متوجه سرمایه‌گذاران کند.

وی تاکید کرد: به دنبال اجرایی شدن حذف دامنه نوسان، شرکت‌های سبدگردان و صندوق‌ها به عنوان نهادهای مالی که از کارشناسان مالی خبره برخوردار هستند، بیش از پیش اهمیت می‌یابند.

دامنه نوسان بورس و فرابورس از روز دوشنبه آینده به ۶ درصد تغییر می‌کند

تهران- ایرنا- مدیر نظارت بر بورس‌های سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: بر اساس تصمیمات اتخاذشده قرار بر این است تا به دامنه نوسان بازار اول بورس تهران و نیز فرابورس یک درصد به‌صورت متقارن اضافه شود و از هفته آینده معاملات این بازار با دامنه نوسان ۶ درصد انجام می‌شود.

«سید مهدی پارچینی» روز چهارشنبه در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایرنا، به مصوبات هیات مدیره سازمان بورس در زمینه تغییر دامنه نوسان اشاره کرد و افزود: تغییر دامنه نوسان در هیات مدیره سازمان بررسی و تصمیمات نهایی آن به مسوولان بازار سرمایه ابلاغ شده است.

وی اظهار داشت: بر اساس تصمیمات اتخاذ شده قرار بر این است تا به دامنه نوسان بازار اول بورس و نیز فرابورس یک درصد به‌صورت متقارن اضافه و معاملات این بازار با دامنه نوسان ۶ درصد انجام می‌شود، اما بازار دوم با دامنه نوسان پنج درصد معامله خواهد شد.

به گفته پارچینی، این تصمیم از روز دوشنبه هفته آینده به مرحله اجرا می‌رسد.

مدیر نظارت بر بورس‌های سازمان بورس و اوراق بهادار در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه دامنه نوسان ۶ درصد تا پایان فصل بهار است یا نه، خاطرنشان کرد: بعد از بررسی‌های انجام‌شده در خصوص شرایط ایجادشده تصمیم‌گیری‌ها برای تغییر دوباره دامنه نوسان اتخاذ می‌شود.

وی گفت: زمان تغییر دوباره دامنه نوسان مشخص نیست و ممکن است این اقدام دوباره برای سه ماه یا ۶ ماه آینده اجرایی شود و تغییر دوباره دامنه نوسان در برنامه هیات مدیره سازمان بورس قرار دارد.

استقبال گرم سهامداران از تغییر دامنه نوسان بورس

تهران- ایرنا- دامنه نوسان بورس از امروز (دوشنبه) به مثبت و منفی ۶ درصد تغییر پیدا کرد و این اقدام با استقبال سرمایه گذاران مواجه شد به طوری که شاخص بورس در رشد بیش از ۲۳ هزار واحدی را ثبت کرد.

به گزارش روز دوشنبه ایرنا، دولت سیزدهم در حالی بازار سرمایه را از دولت قبل تحویل گرفت که این بازار در وضعیتی بسیار اسفناک قرار داشت و سهامداران از ترس از دست دادن سرمایه‌های خود در این بازار به دنبال خروج هیجانی از بازار بودند.

سازمان بورس اوراق بهادار و دولت سیزدهم برای ایجاد ثبات در بازار سهام تصمیماتی اتخاذ کردند که تغییر دامنه نوسان از جمله اقداماتی بود که به عنوان یک راهکار برای بهبود وضعیت بازار و ایجاد ثبات در معاملات مدنظر قرار گرفت و از همان ابتدا پیشنهاداتی برای حذف دامنه نوسان مطرح شده بود.

اکثر فعالان حاضر در این بازار در ابتدا مخالفت خود را با این اقدام به دلیل ریزش‌های بی سابقه شاخص بورس اعلام و چنین پیشنهادی را مطرح کردند که دامنه نوسان به صورت تدریجی افزایش پیدا کند تا از این طریق سهامداران متحمل ضرر و زیان سنگین نشوند.

به دنبال مطرح شدن چنین مباحثی، از نخستین روزهای فعالیت «مجید عشقی»، رییس سازمان بورس و اوراق بهادار تغییر دامنه نوسان جزو اقدامات اصلی این سازمان مدنظر قرار گرفت و زمزمه‌هایی از تغییر دامنه نوسان در پایان سال ۱۴۰۰ مطرح شده بود.

این اتفاق تحت تاثیر وجود برخی از موانع به مرحله اجرا نرسید و «محسن خدابخش»، نایب رییس سازمان بورس و اوراق بهادار در روزهای پایانی سال گذشته در گفت‌وگو با ایرنا از تغییر دامنه نوسان در نخستین روزهای سال ۱۴۰۱ خبر داد و اعلام کرد: براساس تصمیمات هیات مدیره سازمان بورس قرار بر این است تا به دامنه نوسان به صورت فصلی یک درصد اضافه شود.

هفته گذشته و در ادامه چنین وعده‌ای، خبری از تغییر دامنه نوسان از امروز (دوشنبه ۲۹ فروردن ماه) منتشر شد که در این زمینه «سید مهدی پارچینی» در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایرنا در خصوص مصوبات هیات مدیره سازمان بورس در زمینه تغییر دامنه نوسان اعلام کرد: تغییر دامنه نوسان در هیات مدیره سازمان بررسی و تصمیمات نهایی آن به مسوولان بازار سرمایه ابلاغ شده است.

وی اظهار داشت: بر اساس تصمیمات اتخاذ شده قرار بر این است تا به دامنه نوسان بازار اول بورس و نیز فرابورس یک درصد به‌صورت متقارن اضافه و معاملات این بازار با دامنه نوسان ۶ درصد انجام می‌شود، اما بازار دوم با دامنه نوسان پنج درصد معامله خواهد شد.

با توجه به چنین وعده‌ای، دامنه نوسان از امروز از مثبت و منفی ۵ درصد به مثبت و منفی ۶ در صد تغییر کرد که این اتفاق اکنون با استقبال سهامداران همراه شده است و شاخص بورس در یک ساعت ابتدایی آغاز معاملات (تا لحظه انتشار این خبر) با ۲۳ هزار و ۲۵۱ واحد رشد به استقبال چنین تغییر مهمی در بازار سرمایه رفته است.

واکنش مثبت بورس به تغییر دامنه نوسان

بازار بورس امروز با رشد هفت هزار ۴۰۸ واحدی توانست به محدوده یک میلیون ۴۷۵ هزار ۵۲ واحد برسد، در بازار بورس ۲۸۰ نماد و در بازار فرابورس ۸۹ نماد روند مثبت داشتند، شاخص کل فرابورس نیز با رشد ۱۴۷ واحدی به محدوده ۲۰ هزار ۳۹۰ واحد رسید.

بیشترین نمادهای تأثیرگذار مثبت در بازار بورس امروز به ترتیب فارس، نوری، وغدیر، تاپیکو، همراه بودند و نمادهای خودرو، کچاد، ومعادن و وساپا بیشترین تأثیر منفی را بر بازار امروز داشتند.

بورس اوراق بهادار تهران

شاخص کل بازار بورس تهران با هفت هزار ۴۰۸ واحدی به سطح یک میلیون ۴۷۵ هزار ۴۷۵ واحد رسید، شاخص کل هم وزن با رشد سه هزار ۳۴۱ واحدی در سطح ۳۹۰ هزار ۹۸۷ واحد قرار گرفت، شاخص کل بازار دامنه نوسان بورس کالا رشد ۰.۵۰ درصدی و شاخص هم‎وزن رشد ۰.۸۶ درصدی را تجربه کردند.

تعداد نمادهای مثبت بازار بورس: ۲۸۰

تعداد نمادهای منفی بازار بورس: ۸۹

فرابورس ایران

شاخص کل فرابورس با رشد ۱۴۷ واحدی به سطح ۲۰ هزار ۳۹۰ واحد رسید دامنه نوسان بورس کالا و نسبت به روز گذشته رشد ۰.۷۳ درصدی تجربه کرد.

تعداد نمادهای مثبت بازار فرابورس: ۱۹۸

تعداد نمادهای منفی بازار فرابورس: ۵۵

ارزش و حجم معاملات

ارزش معاملات: بازار بورس و فرابورس به ترتیب ۶۲ هزار ۴۹۵ و ۶۲ هزار ۷۸۳ میلیارد ریال بود.

حجم معاملات: بازار بورس و فرابورس به ترتیب ۱۰ میلیارد ۶۵۰ و سه میلیارد ۴۷۷ میلیون برگه سهم بود.

بیشترین ارزش معاملات سهام

بیشترین حجم معاملات سهام

بیشترین تغییرات مثبت

بیشترین افت قیمت

شاخص‌ها

تحلیل تکنیکال شاخص‌کل

حمایت: یک میلیون ۴۵۰ هزار واحد

مقاومت: یک میلیون ۵۰۰ هزار واحد

پیش بینی: حرکت به سمت مقاومت یک میلیون ۵۰۰ هزار واحدی

مهم ترین‌های بازار

افزایش تدریجی دامنه نوسان، روند معاملات امروز را تغییر داد

بر اساس تصمیم سازمان بورس اوراق بهادار، از فردا دوشنبه (۲۹ فروردین‌ماه)، بخشنامه افزایش تدریجی دامنه نوسان در معاملات سهام اجرا می‌شود. این اقدام متولیان بورس که از دیرباز خواسته فعالان بازار سرمایه بود، تأثیر مثبت روی روند معاملات امروز گذاشت و جریان منفی صبح، جای خود را به افزایش تقاضا و دامنه نوسان بورس کالا دامنه نوسان بورس کالا دامنه نوسان بورس کالا در نهایت رشد ۷۴۰۰ واحدی شاخص کل داد. به‌نظر می‌رسد بازار سرمایه به آرامش نسبی بازگشته و با کاهش نوسانات، در حال ترمیم است.

امکان افزایش دامنه نوسان نمادهای بورسی با درخواست بازار گردان

با تصویب ضوابطی امکان افزایش حداکثر تا دو برابر دامنه نوسان عادی نمادهای بورسی با درخواست بازار گردان میسر شد. مهدی زمانی سبزی، معاون عملیات بازار با بیان مطلب فوق گفت:

مطابق مفاد ماده ۲۱ دستورالعمل فعالیت بازار گردانی در بورس تهران، بازار گردان می‌تواند دامنه نوسان بورس کالا در دوره فعالیت بازار گردانی، درخواست تغییر دامنه نوسان قیمت را که نباید از حالت عادی کمتر باشد را به بورس پیشنهاد دهد.

از آنجا که سازمان بورس میزان تغییر دامنه نوسان و تغییر پارامترهای بازار گردانی را برعهده شرکت بورس گذاشته است، ضوابط مربوطه تهیه و به تصویب هیئت مدیره بورس تهران رسید. بر این اساس افزایش دامنه نوسان موضوع این ماده پس از ارائه درخواست بازار گردان و تأیید مدیرعامل بورس تهران، مشروط به اجرا در دوره زمانی معین حداکثر تا دو برابر دامنه نوسان مجاز امکان پذیر است. بازار گردانی امکان ارائه این درخواست و دریافت مجوز موضوع این ماده را دارد که حداقل سه ماه در نماد مورد درخواست عملیات بازار گردانی انجام داده باشد و در ۷۰ درصد روزهای فعالیت خود طی سه ماه گذشته در سمت بازار گردانی نماد مورد نظر، به طور کامل تعهدات خود را ایفا کرده باشد.

در صورت وجود چند بازار گردان در یک نماد، موافقت تمام بازارگردان‌های فعال در نماد مربوطه در خصوص افزایش دامنه نوسان الزامی است. در این صورت تعهدات بازار گردانی شامل حداقل حجم معاملات و حداقل حجم سفارش انباشته برای تمامی بازارگردان‌ها، حداقل به نسبت میزان رشد دامنه نوسان جدید نسبت به دامنه نوسان قبلی افزایش می‌یابد.

درآمد فصلی قچار در سال ۱۴۰۰

شرکت‌های قند و شکر سال‌های مالی متفاوتی دارند و تعداد کمی از آن‌ها منتهی به پایان اسفند هستند؛ فرآورده‌های غذایی و قند چهارمحال با درآمد ۲۵۰.۹ میلیارد تومانی در زمستان افزایش قابل توجه ۲۱۸ درصدی نسبت به دوره مشابه قبلی داشته و ۲۹ درصد بیشتر از پاییز درآمد ساخته است. روند درآمدزایی قچار از ابتدا تا انتهای ۱۴۰۰ روند اکیداً صعودی داشته بنابراین پایین‌ترین درآمد فصلی در بهار و بالاترین در زمستان به دست آمده است.

بورس کالا، خودرو را از وضعیت چند قیمتی خارج می‌کند

محمدرضا پورابراهیمی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: عرضه خودرو در بورس کالا منجر به افزایش شفافیت اطلاعات در بخش عرضه خودرو می‌شود. با فروش خودرو در بورس کالا، قیمت خودرو از وضعیت دو و چند نرخی خارج می‌شود. در این شرایط فرایند قرعه کشی خودرو هم حذف خواهد شد.

اتیلن همچنان کاهشی بوده و در قیمت ۱،۳۶۱ دلار معامله شد

طی هفته‌های اخیر تقاضا برای خرید اتیلن آسیا کم بود و در این هفته نیز گزارشاتی مبنی بر میزان کافی این محصول در بازار و موجودی‌های انبارها منتشر شد که همین امر سبب افت بیشتر قیمت این محصول شد.

شرکت دامنه نوسان بورس کالا اگزون‌موبیل نیز تصمیم دارد تا کراکر شماره ۱ خود را تا پایان ماه آوریل به مدت یک ماه تعطیل کند. این کراکر واقع در سنگاپور بوده و ظرفیت تولید سالانه ۹۰۰ هزار تنی دارد.

مهم‌ترین‌های بازار جهانی

تحلیل بازار جهانی پلی اتیلن

در این هفته بحث‌های محدودی در مورد واردات پلی‌اتیلن در چین وجود داشت، زیرا قرنطینه‌ها در بخشی از چین منجر به محدودیت عملیات در برخی بنادر از جمله شانگهای شده است. واردکنندگان به دلیل قیمت‌های داخلی پایین‌تر علاقه چندانی به خرید نشان ندادند در حالی که تولیدکنندگان به دلیل قیمت نفت خام، پیشنهادات خود را ثابت نگه داشتند و در نتیجه شکاف خرید و فروش گسترده‌ای ایجاد شده است.

در جنوب شرقی آسیا، قیمت‌های واردات پلی‌اتیلن ثابت تا نرم بود و فعالیت تجاری به دلیل تعدادی از تعطیلات عمومی در سراسر منطقه از جمله جمعه خوب در سنگاپور، اندونزی و فیلیپین و جشنواره سونگ کران در تایلند کاهش یافت. برخی از خریداران دیدگاه نزولی نسبت به بازار دارند و تمایلی به انجام معامله ندارند که نشان دهنده این است که موجودی کافی در انبارهای خود دارند. محدودیت سرمایه در گردش ناشی از خریدهای با قیمت بالاتر در هفته‌های اخیر بر تقاضا برای واردات تازه در هند نیز تأثیر گذاشته و برخی واردکنندگان نیز بحث خرید را به دلیل نوسانات قیمت بالادستی به تعویق انداخته‌اند و نتیجتاً تقاضا وضعیت مناسبی ندارد. قیمت پلی اتیلن در کشورهای مدیترانه شرقی (East Med) و کشورهای شورای همکاری خلیج (GCC) در این هفته ثابت بود، زیرا فعالیت بازار کمی در ماه رمضان رخ داد.

دامنه نوسان بورس چیست؟ دامنه نوسانات قیمت سهام چقدر است؟

دامنه نوسان قیمت سهام بورس، پایین‌ترین تا بالاترین قیمتی است که در آن دامنه طی یک یا چند جلسه رسمی معاملات بورس، قیمت می‌تواند نوسان کند.

بازار بورس دارای مزایای متعددی است که امر سرمایه‌گذاری در آن را برای هر شخص جذاب‌تر می‌کند. مزیت‌هایی نظیر در دسترس بودن آن، نقدینگی آن نسبت به بازارهای دیگر، شفاف بودن و قانون‌مند بودن و … یکی از وظایف مهم نهادهای ناظر بازار سرمایه، نظارت و کنترل نوسان‌های زیاد در بازار است.

دامنه نوسان قیمت سهام چیست؟

در بازارهای مالی به‌خصوص بازار بورس به دلیل وجود برخی پیچیدگی‌ها و ریسک‌پذیر بودن آن، باید توسط نهاد نظارتی بازار سرمایه یکسری محدودیت‌هایی در نظر گرفته شود. یکی از این محدودیت‌ها در حوزه دامنه نوسان قیمت سهم است. که بر روی قیمت سهم تعریف شده است. دامنه نوسان در اکثر بورس‌های جهان تعریف شده که به‌ منظور کنترل نوسانات موجود وجود دارد.

در بازارهای بورس به‌منظور جلوگیری از تقابل عرضه و تقاضا، قوانین و مقرراتی وجود دارد. در همین راستا دامنه مجاز نوسان، توقف معاملاتی و دیگر روش‌ها ازاین‌دست قوانین به‌حساب می‌آیند. دامنه مجاز نوسان سهام به‌عنوان یکی از قوانین و اصول مهم در این بازار است که در جهت کنترل نوسان قیمت سهم و برای کاهش تلاطم بازار و جلوگیری از تصمیمات هیجانی سهام‌داران در نظر گرفته‌شده است.

هر سهم در هرروز کاری دارای یک‌میزان دامنه مجاز نوسان سقف و کف قیمتی است که می‌تواند داشته باشد. بدیهی است که قیمت سهم فقط در بازه تعریف‌شده می‌تواند نوسان داشته باشد . میتوانید از نقشه بازار بورس نمای کلی بازار را مشاهده نمایید.

طبق آیین‌نامه معاملات در شرکت بورس تهران، دامنه نوسان قیمت، پایین‌ترین تا بالاترین قیمتی است که در آن دامنه طی یک یا چند جلسه رسمی معاملات بورس، قیمت می‌تواند نوسان کند.

مزایای دامنه نوسان

• یکی از عوامل مهم به‌منظور جلوگیری در دست‌کاری قیمت‌ها در بازار بورس، دامنه نوسان بوده که اجازه تغییر قیمت در هر زمان به‌صورت دلخواه به سهامداران بزرگ را نمی‌دهد.
• کشف قیمت واقعی سهام نیز با استفاده از دامنه نوسان امکان‌پذیر دامنه نوسان بورس کالا است. درواقع زمانی که قیمت سهام به این حدود نزدیک شود، معاملات توسط نهاد نظارتی متوقف می‌شود. تا به سهامداران فرصتی داده شود که درباره قیمت سهم مدنظر و ارزش واقعی آن بررسی و تفکرات لازم را به عمل‌آورند که در آینده نزدیک، سهم دچار هیجانات قیمتی نشود.
• یکی از عوامل مهم درزمینهٔ کاهش تلاطم‌های موجود در بازار بورس، دامنه مجاز نوسان است. دامنه مجاز نوسان، تغییرات قیمتی سهام را محدود کرده و از این طریق از به وجود آمدن تغییرات ناگهانی جلوگیری می‌کند.

معایب دامنه نوسان

• معمولاً به دلیل توقف قیمت یک سهم در روز، امکان انتقال تلاطم اضافی به‌روزهای آتی وجود دارد. پس در نظر داشته باشید که با توجه به اینکه دامنه نوسان مانع آزاد شدن قیمت سهم می‌شود. همین امر باعث می‌شود که قیمت به محدوده‌های خاصی تمایل داشته باشد.
• تجربیات و تحقیقات به‌عمل‌آمده در این حوزه اثبات می‌کند که عامل دامنه نوسان سهم در بازار بورس، باعث تأخیر در کشف قیمت سهم می‌شود. زیرا باوجودآن، قیمت‌ها نمی‌توانند در همان روز نسبت به اطلاعات منتشرشده واکنش مناسب نشان دهند. به همین جهت ممکن است که قیمت روز سهم، قیمت واقعی آن نباشد.

دامنه نوسان بورس تهران

محدودیت اعمال‌شده بر قیمت سهام در بازار بورس و اوراق بهادار تهران، مثبت و منفی ۵ درصد نسبت به قیمت پایانی روز قبل سهام مدنظر است. در نظر داشته باشید که برای حق تقدم سهام ۲ برابر دامنه نوسان عادی سهام است. لذا برای حق تقدم سهام شرکت‌های بورسی این دامنه در محدوده مثبت ۱۰ درصد تا منفی ۱۰ درصد است.

دامنه نوسان فرابورس

دامنه مجاز نوسان برای شرکت‌های پذیرفته‌شده در بازار فرابورس همانند بازار بورس است.

دامنه نوسان بازار پایه فرابورس

دامنه نوسان قیمت سهام در بازار پایه نسبت به دامنه نوسان تعریف‌شده در بازارهای بورس و فرابورس متفاوت است. به‌منظور اعمال شفافیت بیشتر در اطلاعات در سال ۱۳۹۸ تغییراتی در قوانین بازار پایه اتخاذ شد. که به دنبال آن، شرکت‌های درج‌شده در بازار پایه فرابورس بر اساس شرایط پذیرش، در سه تابلوی پایه زرد، پایه نارنجی و پایه قرمز قرار گرفتند.

• در روزهای معاملاتی هفته دامنه نوسان در تابلوی زرد ۳ درصد، تابلوی نارنجی ۲ درصد و تابلوی قرمز ۱ درصد است.

بررسی استثنائات دامنه مجاز نوسانات قیمت

فرآیند دامنه مجاز نوسان در بازار بورس به‌صورت روزانه وجود دارد. بر اساس مقررات تعریف‌شده در بازار سرمایه، در برخی از روزها به دلیل رویدادهای مهم برای شرکت، دامنه مجاز نوسان برداشته میشود. در روزهای زیر سهم می‌تواند بدون نوسان قیمت در بازار معامله شود:

1.افشا و انتشار اطلاعات مفید با اهمیت بالا:

افشای اطلاعات با اهمیت یکی از دلایل توقف معاملات یک سهم است. اگر اطلاعات از نوع (الف) باشد، نماد در روز معاملاتی بعد، بدون محدودیت دامنه نوسان کشف قیمت و بازگشایی خواهد شد. اما اگر این اطلاعات از نوع (ب) یا کم اهمیت‌تر باشد، سهم در همان روز یا نهایت روز معاملاتی بعد با محدودیت دامنه نوسان، کشف قیمت و بازگشایی می‌شود.

2. برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه و یا مجمع عمومی عادی به طور فوق العاده :

برگزاری مجمع عمومی می تواند با اهداف مختلفی صورت گیرد. مجمع عمومی عادی سالیانه 2 تا 5 روز موجب دامنه نوسان بورس کالا بسته شدن یک نماد می‌شود. حال اگر هدف از برگزاری مجمع عمومی، تقسیم سود یا تصویب صورت های مالی باشد. آن وقت بازگشایی نماد معاملاتی و کشف قیمت بدون محدودیت دامنه نوسان خواهد بود. اما اگر هدف از برگزاری مجمع عمومی هدفی به غیر از تصویب صورت های مالی یا تقسیم سود نقدی داشته باشد. بازگشایی و کشف قیمت با محدودیت دامنه نوسان خواهد بود.

3. نوسان بیش از 20 درصد یک سهم طی 5 روز معاملاتی متوالی:

اگر قیمت پایانی یک سهم طی 5 روز متوالی بیش از 20 درصد نوسان داشته باشد، نماد این سهم به مدت یک ساعت متوقف می‌شود. سپس معاملات با همان محدوده نوسان قبلی از سرگرفته می‌شود.

4. نوسان بیش از 50 درصد یک سهم طی 15 روز معاملاتی متوالی:

اگر قیمت پایانی یک سهم طی 15 روز معاملاتی متوالی بیش از 50 درصد تغییر مثبت یا منفی داشته باشد. معاملات آن سهم متوقف می شود. در این صورت شرکت باید طی برگزاری کنفرانس به ایهامات پاسخ داده و نتیجه را حداکثر تا 2 روز کاری بعد در اطلاعیه ای در کدال منتشر کند. در هنگام بازگشایی هم سهم در دامنه نوسان مجاز ( +5 تا -5) کشف قیمت خواهد شد. بعد از مشخص شدن قیمت روز سهم، معاملات نماد از سر گرفته می‌شود. در این حالت ممکن است یک سهم در یک روز بین -10 تا +10 نوسان داشته باشد.

5. افزایش سرمایه شرکت:

زمانی که یک شرکت قصد افزایش سرمایه دارد، بعد از برگزاری مجمع عمومی فوق العاده باز هم نماد شرکت بین 2 تا 5 روز کاری متوقف میشود. هنگام بازگشایی قیمت سهم با توجه به میزان افزایش سرمایه کاهش پیدا کرده باز خواهد شد. بازگشایی و کشف قیمت نیز بدون محدودیت دامنه نوسان انجام خواهد شد.

در بسیاری از بورس‌های جهان، از دامنه نوسان به‌منظور جلوگیری از نوسان شدید و سقوط قیمت سهام استفاده می‌شود. زمانی که بازار بورس در شرایط بحرانی یا سقوط به سر می‌برد. اکثر سرمایه‌گذاران به‌خصوص سرمایه‌گذاران خرد، دچار تصمیمات هیجانی شده و تصمیمات عجولانه و غیرمنطقی می‌گیرند. درنتیجه این اعمال محدودیت دامنه نوسان قیمت سهام است که منجر به کنترل بهتر نوسان‌ها شده و باعث ثبات بیشتر بازار می‌گردد.