انواع شاخص های بورس ایران

شاخص کل بورس چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟ / مقایسه مزایا و معایب معروف‌ترین شاخص‌های بورس دنیا

در حقیقت شاخص‌‌های بورس معیار‌های حائز اهمیتی هستند که با بررسی و تحلیل آن‌ها، می‌‌توان وضعیت گذشته و حال بازار سهام را از جنبه‌‌های گوناگون مورد بررسی قرار داد و حتی با کمک شیوه‌های نموداری روند آینده بورس را پیش‌بینی و به نوعی تخمین زد.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شبکه ایران کالا، شاخص‌های بورس انواع گوناگونی دارند که هر کدام، وضعیت بورس را از جنبه‌ مختلفی به نمایش می‌گذارد و معایب و محاسن خود را دارند؛ لذا سرمایه‌‌گذاران در تحلیل شاخص‌‌های بورس باید به کارکرد هر شاخص توجه داشته باشند. از همین روی، در این مقاله قصد داریم تا کارکرد شاخص کل بازار سرمایه را توضیح داده و کاربرد‌ها و نحوه استفاده از آن را مشخص کنیم.

همچنین در این مقاله قصد داریم شاخص‌های مختلف در سطح جهان را با یکدیگر مقایسه کنیم.

شاخص کل بورس چیست؟

در بورس تهران شاخص بازدهی یا همان شاخص قیمت و بازده نقدی با نام TEDPIX معروف است که در واقع این شاخص همان شاخصی است که همیشه در اخبار و رسانه‌ها از آن به عنوان شاخص کل بازار سرمایه مطرح می‌شود. این شاخص نشان دهنده سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس است. این بدین معنی است که تغییرات شاخص کل نشان دهنده میانگین بازدهی سرمایه‌‌گذاران در بورس است. بورس تهران از فروردین ماه ۱۳۶۹ اقدام به محاسبه و انتشار شاخص کل قیمت خود با نام تپیکس (TEPIX) نمـوده است.

روش محاسبه شاخص کل بورس ماهیتی ساده دارد و از تقسیم ارزش جاری بازار سهام در هر لحظه بر ارزش جاری بازار سهام در تاریخ مبداء ضرب در صد به‌دست می‌آید. لازم به ذکر است که ارزش جاری هر شرکت از ضرب تعداد سهام هر شرکت در قیمت سهام آن و ارزش جاری بازار نیز از جمع ارزش جاری شرکت‌های پذیرفته شده به‌دست می‌آید.

عملا در این فرمول شرکت‌های کوچک وزن کمتری دارند، به بیان بهتر، حرکت قیمتی کمتری از شرکت‌های بزرگ تاثیر بیشتری از حرکت قیمتی بزرگتری از شرکت‌های کوچک دارد. بنابراین ممکن است صنعتی که عمدتا از شرکت‌های کوچک تشکیل شده است، برای یک هفته تغییرات قیمتی مهمی را به سمت مثبت یا منفی داشته باشد ولی شاخص کل تغییر جدی نداشته باشد و حال تنها یک روز معامله شدن نمادهای بزرگ تاثیر جدی بر شاخص داشته باشد؛ یا بسته بودن نمادهای بزرگ عملا می‌تواند باعث عدم حرکت‌های جدی در شاخص کل شود.

شاخص قیمت و بازده نقدی یا همان شاخص درآمد کل با نماد TEDPIX از فروردین ۱۳۷۷ در بورس تهران محاسبه و منتشر شده است. تغییرات این شاخص نشان‌گر بازده کل بورس است و از تغییرات قیمت و بازده نقدی پرداختی، متأثر می‌شود.

این شاخص کلیۀ شرکت‌های پذیرفته شده در بورس را دربردارد و شیوه وزن دهی و محاسبۀ آن همانند شاخص کل قیمت است و تنها تفاوت میان آنها در شیوه تعدیل است.

برای سنجش کارایی شاخص کل بورس سعی می‌کنیم آن را با مهم‌ترین شاخص‌های دنیا مقایسه کنیم.

شاخص S&P500

شاخص S&P500، ۸۰ درصد از ارزش بازار سرمایه را در بر می‌گیرد و فقط شامل آن دسته از شرکت‌های آمریکایی می‌شود که بیش از ۵.۳ میلیارد دلار ارزش داشته باشند و البته در یک دوره ۴ ساله به سودآوری مستمر دست‌یافته باشند. همانطور که از نام این انواع شاخص های بورس ایران شاخص بر می‌آید ۵۰۰ سهام بازار نیویورک و نزدک در زیر گروه این شاخص قرار می‌گیرند که از این بین می‌توان به اپل و مایکروسافت اشاره کرد.

ساختار شاخص S&P

ارزش بازاری یک شرکت با مشخص کردن قیمت سهام آن و ضرب نمودن آن عدد در تعداد سهامش اندازه گیری می‌شود. اما برای محاسبه شاخص فوق به جای استفاده از ارزش کلی شرکت تنها ارزش سهام شناور آزاد آنها را در نظر می‌گیرند. یعنی تعداد سهامی که عموم مردم می‌توانند آنها را خرید و فروش کنند. شاخص S&P500 ارزش بازاری هر شرکت را با توجه به انتشار سهام جدید یا ادغام شرکت‌ها با یکدیگر تغییر می‌دهد. ارزش شاخص با جمع کردن ارزش بازار هر شرکت و تقسیم مجموع آنها بر یک مقسوم علیه به‌دست می‌آید. متاسفانه این مقسوم علیه فقط در اختیار شرکت S&P قرار دارد و اطلاعات مربوط به آن در اختیار عموم قرار داده نشده است. با این وجود می‌توان وزن شرکت را در شاخص مشخص کنیم و این مورد اطلاعات با ارزشی را در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌دهد. در این شاخص به شرکت‌هایی که ارزش بالاتری دارند، وزن بیشتری می‌دهند. وزن شرکت در شاخص فوق از تقسیم ارزش شرکت در بازار بر کل ارزش بازار بدست می‌آید. درصورتی که تعداد سهام شناور شرکتی تغییر کند، این تغییر در شاخص مذکور منعکس خواهد شد.

این شاخص به عنوان بهترین معیار برای شرکت‌های سهامی دارای سرمایه بالا در آمریکا شناخته شده است. در نتیجه صندوق‌های زیادی برای پیروی از عملکرد S&P طراحی شده‌اند.

شاخص داو جونز (Dow Jones)

شاخص داو جونز میانگین وضعیت و عملکرد سهام ۳۰ شرکت بزرگ در ایالات متحده است.

داو جونز یک شاخص اقتصادی است که عمری بیش از ۱۳۰ سال دارد و تاریخچه تاسیس آن در سال ۱۸۸۵ است. شاخص فوق، شاخص وزنی قیمت است و به این معنی است که سهم‌هایی که قیمت بالاتری دارند سنگین‌تر هستند و تاثیر بیشتری بر شاخص دارند.

این شاخص شامل ۳۰ سهام از بخش‌‌های مختلف از جمله مواد و کالا‌های مصرفی، امور مالی، مراقبت‌های بهداشتی، صنعت، نفت و گاز، فن‌آوری، مخابرات و خدمات عمومی است.

شرکت‌ها در داخل این شاخص به طور مرتب تغییر می‌کنند. برخی منتقدان به داوجونز این ایراد را وارد می‌کنند که این شاخص خیلی کوچک است و فقط ۳۰ سهم را شاهد می‌شود. به همین دلیل بسیاری از تریدرها شاخص‌های دیگری مانند S&P500 را ترجیح می‌دهند که دایره بزرگتری را شامل می‌شود.

این شاخص حتی با وجود میانگین کم، نقش کلیدی در حرکت فارکس دارد. اهمیت بررسی این شاخص اقتصادی بر آن است که به واسطه تحلیل حرکت آن می‌توان اطلاعات مفید و سودمندی در رابطه با رشد شرکت‌های بزرگ دنیا و بالطبع خروج از حالت رکود به‌دست آورد.

در واقع تغییرات در این شاخص باعث به وجود آمدن تغییرات در بسیاری از کالاهای اساسی مانند نفت خام، طلا و تغییر در ارزش دلار آمریکا می‌شود که می‌توان تاثیر خود را بر بسیاری بورس‌های کشورهای دیگر نشان دهد.

با استفاده از این شاخص می‌توان، سلامت، روند کلی بازار و عملکرد آینده سهام فردی را مورد بررسی قرار داد.

شاخص داو جونز یکی از قدیمی‌ترین شاخص‌ها است. با توجه به سابقه طولانی مدت آن سرمایه‌گذاران می‌‌توانند بر عملکرد خود در طول سال‌ها نظارت داشته باشند تا همبستگی را در طول زمان با چندین عامل، مانند دیگر شاخص‌‌ها، رویداد‌های فرهنگی قابل‌ توجه و حتی نقاط خورشیدی مورد مطالعه قرار دهند.

تفاوت S&P ۵۰۰ با داوجونز

شاخصS&P به خاطر عمق و وسعتی که دارد بیشتر مورد توجه موسسات سرمایه‌گذاری است و این در حالی‌ست که شاخص داوجونز یا همان میانگین صنعتی داوجونز از قدیم معیار سرمایه‌گذارهای جزئی بازار سهام آمریکا بوده است. موسسات سرمایه‌گذاری S&P ۵۰۰ را شاخصی کامل‌تر برای بازار سهام می‌دانند چراکه سهام بیشتری را در بخش‌های انواع شاخص های بورس ایران بیشتری شامل می‌شود (۵۰۰ در برابر ۳۰).

علاوه بر این S&P ۵۰۰ از روش سرمایه موزون بازار استفاده می‌کند و درصد بیشتری را به شرکت‌های دارای سرمایه بیشتر اختصاص می‌دهد؛ اما داوجونز یک شاخص موزون – قیمتی است که وزن بیشتری را به شرکت‌هایی می‌دهد که قیمت سهامشان بالاتر باشد. در میان شاخص‌های آمریکا، استفاده از ساختار سرمایه موزون بازار نسبت به روش موزون – قیمتی رایج تر است.

شاخص بورس چیست؟ از نمودار شاخص بورس چه می‌دانید؟

بورس اوراق بهادار که این روزها جایگاه ویژه‌اي در ميان صاحبان سرمايه پیداکرده است، داراي اصطلاحات ویژگی‌هایی است كه فعالان اين عرصه بايد آگاهي كافي در اين زمينه داشته باشند و به‌اصطلاح عاميانه چم‌وخم آن را بشناسند. شاخص بورس ازجمله فاكتورهاي اصلي بازار بورس به شمار مي‌آيد كه آشنايي با آن و كاربردهايش در روند سرمايه‌گذاري فعالان اين بازار تأثیر بسزايي دارد. در اين گفتار سعي شده اطلاعات لازم براي اينكه بدانيد شاخص بورس یعنی چه و چطور بر مبناي نمودار شاخص بورس سرمايه‌گذاري كنيد؟ ارائه شود.

شاخص صنعت چیست؟ شاخص صنعت مالی چیست؟ منظور از شاخص صنعت خودرو یعنی چه؟ شاخص صنعت دارویی بیانگر چیست؟ همان‌طور که از موضوعات سؤالات مشخص است. در این مقاله می‌خواهیم به تعریف این مفاهیمی مانند شاخص صنعت و شاخص مالی در بورس بپردازیم. اطلاعات پیرامون بازار بورس جهت سنجش و ارزیابی عملکرد سهام و صندوق‌های سرمایه‌گذاری کاربرد زیادی دارد و حتی می‌تواند به شما کمک کند تا بتوانید تغییرات احتمالی قیمت‌های سهام را در آینده پیش‌بینی کنید؛ بنابراین اگر می‌خواهیم بدانید شاخص صنعت چیست؟ تا پایان این مقاله همراه ما باشید.

پیش از آن‌که به اصل مطلب یعنی پاسخ به سؤال شاخص صنعت و شاخص مالی چیست؟ بپردازیم، بهتر است که یک تعریف کلی از شاخص بورس ارائه کنیم تا مفهوم کلمه شاخص برای شما آشکار شود و با بتوانید ادامه مقاله را با آگاهی بیشتری مطالعه کنید.

شاخص بورس چیست؟

شاخص بورس، معياري براي سنجيدن و ارزيابي وضعيت عمومي بازار بورس است كه بر مبناي آن مي‌توان گفت روند بازار در يك بازه زماني خاص، مثبت يا منفي بوده، به‌طورکلی شاخص ابزاری برای مقایسه تغییرات گروهی چند پدیده با یکدیگر است. سرمايه‌گذاران برای کسب سود مناسب در خرید يا فروش سهام شرکت‌های بورسی، باید مؤلفه‌های گوناگوني نظير روند قیمت یا بازده سهام شرکت‌ها، سود شرکت در دوره‌های مختلف، روند بازدهی صنعت مربوطه و همچنين وضعیت بازار را بررسي كنند.و همچنین توصیه میکنم مقاله “ معاملات الگوریتمی در بورس چیست ” و “ محاسبه بازده سهام ” را هم بخوانید

تحلیل شاخص‌های مختلف ازجمله شاخص بورس یکی از ابزارهای مهم در ارزیابی بازار سرمایه به شمار مي‌آيد. البته بايد توجه داشته باشيد انواع شاخص های بورس ایران كه مثبت بودن نمودار شاخص بورس به‌تنهایی دليلي بر كسب سود نيست و باوجود مثبت بودن شاخص بورس هم ممكن است با ضرر مواجه شويد بنابراين هنگام انجام معاملات علاوه بر نمودارشاخص بورس مؤلفه‌های ديگر را نيز موردبررسی قرار دهيد.

شاخص سرمایه‌گذاری

“indexing” نوعی مدیریت منفعل صندوق است. مدیر صندوق به جمع‌آوری سهام در زمان بازار می‌کند یعنی انتخاب اوراق بهادار برای سرمایه‌گذاری و استراتژی برای خرید و فروش آن‌ها، مدیر صندوق پرتفوی ایجاد می‌کند که دارایی‌های آن نشان دهنده اوراق بهادار یک شاخص خاص است. ایده این کار این است که صندوق با تقلید از مشخصات شاخص بورس اوراق بهادار به عنوان یک کل یا بخش گسترده‌ای از آن پرتفوی خود را به عملکرد شاخص نزدیک می‌کند.

از آنجا که نمی‌توانید مستقیماً روی یک شاخص سرمایه‌گذاری کنید، صندوق‌های شاخص برای ردیابی عملکرد آن‌ها ایجاد می‌شوند. این صندوق‌ها شامل اوراق بهاداری هستند که به تقلید از داده‌های یک شاخص می‌پردازند و بدین ترتیب به یک سرمایه‌گذار اجازه می‌دهند درازای پرداخت هزینه، روی عملکرد شاخص شرط بندی کنند.

حامیان صندوق هنگام گردآوری صندوق‌ های سرمایه‌ گذاری مشترک و ETF سعی در ایجاد نمونه کارهایی دارند که نمایانگر اجزای یک شاخص خاص است. این به یک سرمایه‌گذار اجازه می‌دهد تا یک اوراق بهادار را که احتمالاً هم‌زمان با بازار سهام به طور کلی یا با بخشی از بازار افزایش و کاهش یابد، خریداری کند.

شاخص بورس بيانگر چه چيزهايي است؟

شاخص‌ها معمولاً معیارهای رکود یا رونق اقتصادی در بازار سرمایه را مشخص می‌كنند. به همين دليل فعالان بازار سرمایه با بررسي اين شاخص‌ها می‌توانند به وضعیت کلی بازار اشراف پیداکرده و حتی تغییرات احتمالی قیمت‌ها در آینده را پيش‌بيني کنند.

از سوي ديگر سهامداران از طریق شاخص‌ها، مي‌توانند تغییرات یک پدیده را در دو زمان متفاوت با يكديگر مقايسه كنند. به‌طور مثال با استفاده از شاخص قیمت می‌توان صنایع مختلف را با یکدیگر مقایسه كرد. شاخصي كه در اخبار راديو و تلويزيون از آن به‌عنوان شاخص بورس نام‌برده مي‌شود، شاخص كل است كه تمامي شركت‌هاي بورس را در برمی‌گیرد. شاخص كل درواقع مهم‌ترین شاخص بورس محسوب مي‌شود.

شاخص بورس در اوراق بهادار

شاخص‌های بورس اوراق بهادار در سراسر جهان، شاخص‌های قدرتمندی برای اقتصاد جهانی و هر کشور هستند. در ایالات‌متحده S&P 500، Dow Jones انواع شاخص های بورس ایران Industrial Average و Nasdaq Composite سه شاخص قیمت سهام هستند که توسط رسانه‌ها و سرمایه‌گذاران به طور گسترده دنبال می‌شوند.

شاخص قیمت کل نشان دهنده قیمت تمام سهام موجود در بازار است. این شاخص به صورت عددی بیان می‌شود و واحد خاصی نیز ندارد، از این رو نمی‌توان به راحتی تحلیل و تفسیر کرد. برای حل این مشکل روش خاصی وجود دارد. یک سال را در نظر گرفته و به عنوان سال مبنا تعریف می‌کنند. تمام اعداد و ارقام مربوط به شرکت‌ها در این سال پایه نیز به عنوان مبنا در گرفته می‌شوند. هر سال قیمت و اعداد هر شرکت را با توجه به سال مبنا مقایسه کرده و تعیین می‌کنند شرکت چه میزان افزایش یا کاهش داشته است. با این روش نموداری از روند شرکت حاصل می‌شود و میزان افزایش یا کاهش شاخص را مشخص می‌کند. فرمول محاسبه مقدار شاخص قیمت سهام کل به صورت زیر است:

۱۰۰ * ارزش جاری بازار سهام در تاریخ مبدأ / ارزش جاری بازار سهام در زمان محاسبه = مقدار شاخص کل بورس

با ‌ضرب قیمت پایانی سهام در تعداد سهام آن شرکت ارزش جاری بازار آن حاصل می‌شود. گاهی اوقات به دلیل برگزاری مجمع عمومی یا به دلایلی برای شفاف‌سازی سهمی بسته می‌شود. در این حالت قیمت پایانی سهم در آخرین روز معامله به عنوان مبنای قیمت آن سهم در نظر گرفته می‌شود. در واقع شاخص کل بورس بیان ‌کننده میانگین بازدهی سرمایه‌گذاران در بازار بورس می‌باشد.

تمام سهام موجود در بازار بورس در دو دسته بازار اول و بازار دوم دسته‌بندی می‌شوند. این دسته‌بندی بر اساس معیارهای مختلفی از جمله تعداد سهام، میزان سودآوری، میزان نقد شوندگی سهام و … صورت می‌گیرد. شاخص کل قیمت برای این دو بازار جداگانه محاسبه شده و به عنوان شاخص قیمت سهام بازار اول و شاخص بازار دوم ارائه می‌شود.

توجه داشته باشید منفی یا مثبت بودن شاخص بورس در اوراق بهادار به تنهایی نمی‌تواند تعیین کند که زمان خرید یا فروش سهم خاصی است. بورس بازار بزرگی است که اگر بدون اطلاع از نحوه کار و آشنایی وارد آن شوید ضررهای جبران ناپذیری به شما وارد می‌شود.

شاخص‌ها از مهم‌ترین معیارهای موجود برای بررسی بازار بورس هستند. با استفاده از شاخص‌ها وضعیت سهام در گذشته مشخص شده و برای روزهای آینده نیز تا حدودی قابل پیش‌بینی است. از این رو آشنایی با انواع شاخص و بررسی هرکدام برای سرمایه‌گذاری در بروس بسیار مهم است.

مفهوم شاخص در بازار سرمایه

شاخص یا Index در حقیقت معیاری است که بیانگر تغییرات اقتصاد و یا بازار بورس در آمار است. درباره بازارهای مالی، شاخص به‌عنوان یک سبد فرضی از تمامی سهام معرفی می‌شود که در آن امکان خریدوفروش و معاملات بورسی فراهم است، همچنین می‌توانید میانگین تغییرات قیمت انواع سهام را مشاهده کنید.

هر یک از شاخص‌های در بازار بورس، روش اندازه‌گیری و محاسبه خاص خود را دارند، درنتیجه برای مقایسه دو شاخص متفاوت باید به مقایسه درصد تغییرات شاخص‌ها نسبت به‌روزها و یا ماه‌های قبل پرداخت؛ بنابراین نمی‌توان عدد فعلی آن‌ها را با یکدیگر مقایسه کرد. در بین انواع شاخص‌های بازار بورس، می‌توانید از شاخص کل و انواع شاخص‌های بورس اوراق بهادار تهران برای سنجش و ارزیابی عملکرد سهام و صندوق‌های سرمایه‌گذاری استفاده کنید. حتی این امکان برای شما وجود دارد که بتوانید قیمت‌های آینده و تغییرات احتمالی آن‌ها را بررسی کنید.

انواع شاخص‌های بازار بورس شامل شاخص کل قیمت، شاخص هم‌وزن، شاخص بازده نقدی، شاخص قیمت و بازده نقدی، شاخص صنعت و شاخص مالی، شاخص سهام آزاد شناور، شاخص بازار اول و بازار دوم، شاخص ۵۰ شرکت برتر و شاخص ۳۰ شرکت بزرگ می‌شود. ما در این مقاله می‌خواهیم بگوییم شاخص صنعت چیست؟ و شاخص مالی چیست؟ همان‌طور که گفتیم می‌توانید از طریق اطلاعاتی که درباره شاخص‌های بورس به دست می‌آورید، قیمت‌های آینده سهام را نیز پیش‌بینی کنید.

شاخص کل بورس چیست و چگونه محاسبه می‌شود؟ / مقایسه مزایا و معایب معروف‌ترین شاخص‌های بورس دنیا

در حقیقت شاخص‌‌های بورس معیار‌های حائز اهمیتی هستند که با بررسی و تحلیل آن‌ها، می‌‌توان وضعیت گذشته و حال بازار سهام را از جنبه‌‌های گوناگون مورد بررسی قرار داد و حتی با کمک شیوه‌های نموداری انواع شاخص های بورس ایران روند آینده بورس را پیش‌بینی و به نوعی تخمین زد.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی شبکه ایران کالا، شاخص‌های بورس انواع گوناگونی دارند که هر کدام، وضعیت بورس را از جنبه‌ مختلفی به نمایش می‌گذارد و معایب و محاسن خود را دارند؛ لذا سرمایه‌‌گذاران در تحلیل شاخص‌‌های بورس باید به کارکرد هر شاخص توجه داشته باشند. از همین روی، در این مقاله قصد داریم تا کارکرد شاخص کل بازار سرمایه را توضیح داده و کاربرد‌ها و نحوه استفاده از آن را مشخص کنیم.

همچنین در این مقاله قصد داریم شاخص‌های مختلف در سطح جهان را با یکدیگر مقایسه کنیم.

شاخص کل بورس چیست؟

در بورس تهران شاخص بازدهی یا همان شاخص قیمت و بازده نقدی با نام TEDPIX معروف است که در واقع این شاخص همان شاخصی است که همیشه در اخبار و رسانه‌ها از آن به عنوان شاخص کل بازار سرمایه مطرح می‌شود. این شاخص نشان دهنده سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس است. این بدین معنی است که تغییرات شاخص کل نشان دهنده میانگین بازدهی سرمایه‌‌گذاران در بورس است. بورس تهران از فروردین ماه ۱۳۶۹ اقدام به محاسبه و انتشار شاخص کل قیمت خود با نام تپیکس (TEPIX) نمـوده است.

روش محاسبه شاخص کل بورس ماهیتی ساده دارد و از تقسیم ارزش جاری بازار سهام در هر لحظه بر ارزش جاری بازار سهام در تاریخ مبداء ضرب در صد به‌دست می‌آید. لازم به ذکر است که ارزش جاری هر شرکت از ضرب تعداد سهام هر شرکت در قیمت سهام آن و ارزش جاری بازار نیز از جمع ارزش جاری شرکت‌های پذیرفته شده به‌دست می‌آید.

عملا در این فرمول شرکت‌های کوچک وزن کمتری دارند، به بیان بهتر، حرکت قیمتی کمتری از شرکت‌های بزرگ تاثیر بیشتری از حرکت قیمتی بزرگتری از شرکت‌های کوچک دارد. بنابراین ممکن است صنعتی که عمدتا از شرکت‌های کوچک تشکیل شده است، برای یک هفته تغییرات قیمتی مهمی را به سمت مثبت یا منفی داشته باشد ولی شاخص کل تغییر جدی نداشته باشد و حال تنها یک روز معامله شدن نمادهای بزرگ تاثیر جدی بر شاخص داشته باشد؛ یا بسته بودن نمادهای بزرگ عملا می‌تواند باعث عدم حرکت‌های جدی در شاخص کل شود.

شاخص قیمت و بازده نقدی یا همان شاخص درآمد انواع شاخص های بورس ایران کل با نماد TEDPIX از فروردین ۱۳۷۷ در بورس تهران محاسبه و منتشر شده است. تغییرات این شاخص نشان‌گر بازده کل بورس است و از تغییرات قیمت و بازده نقدی پرداختی، متأثر می‌شود.

این شاخص کلیۀ شرکت‌های پذیرفته شده در بورس را دربردارد و شیوه وزن دهی و محاسبۀ آن همانند شاخص کل قیمت است و تنها تفاوت میان آنها در شیوه تعدیل است.

برای سنجش کارایی شاخص کل بورس سعی می‌کنیم آن را با مهم‌ترین شاخص‌های دنیا مقایسه کنیم.

شاخص S&P500

شاخص S&P500، ۸۰ درصد از ارزش بازار سرمایه را در بر می‌گیرد و فقط شامل آن دسته از شرکت‌های آمریکایی می‌شود که بیش از ۵.۳ میلیارد دلار ارزش داشته باشند و البته در یک دوره ۴ ساله به سودآوری مستمر دست‌یافته باشند. همانطور که از نام این شاخص بر می‌آید ۵۰۰ سهام بازار نیویورک و نزدک در زیر گروه این شاخص قرار می‌گیرند که از این بین می‌توان به اپل و مایکروسافت اشاره کرد.

ساختار شاخص S&P

ارزش بازاری یک شرکت با مشخص کردن قیمت سهام آن و ضرب نمودن آن عدد در تعداد سهامش اندازه گیری می‌شود. اما برای محاسبه شاخص فوق به جای استفاده از ارزش کلی شرکت تنها ارزش سهام شناور آزاد آنها را در نظر می‌گیرند. یعنی تعداد سهامی که عموم مردم می‌توانند آنها را خرید و فروش کنند. شاخص S&P500 ارزش بازاری هر شرکت را با توجه به انتشار سهام جدید یا ادغام شرکت‌ها با یکدیگر تغییر می‌دهد. ارزش شاخص با جمع کردن ارزش بازار هر شرکت و تقسیم مجموع آنها بر یک مقسوم علیه به‌دست می‌آید. متاسفانه این مقسوم علیه فقط در اختیار شرکت S&P قرار دارد و اطلاعات مربوط به آن در اختیار عموم قرار داده نشده است. با این وجود می‌توان وزن شرکت را در شاخص مشخص کنیم و این مورد اطلاعات با ارزشی را در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌دهد. در این شاخص به شرکت‌هایی که ارزش بالاتری دارند، وزن بیشتری می‌دهند. وزن شرکت در شاخص فوق از تقسیم ارزش شرکت در بازار بر کل ارزش بازار بدست می‌آید. درصورتی که تعداد سهام شناور شرکتی تغییر کند، این تغییر در شاخص مذکور منعکس خواهد شد.

این شاخص به عنوان بهترین معیار برای شرکت‌های سهامی دارای سرمایه بالا در آمریکا شناخته شده است. در نتیجه صندوق‌های زیادی برای پیروی از عملکرد S&P طراحی شده‌اند.

شاخص داو جونز (Dow Jones)

شاخص داو جونز میانگین وضعیت و عملکرد سهام ۳۰ شرکت بزرگ در ایالات متحده است.

داو جونز یک شاخص اقتصادی است که عمری بیش از ۱۳۰ سال دارد و تاریخچه تاسیس آن در سال ۱۸۸۵ است. شاخص فوق، شاخص وزنی قیمت است و به این معنی است که سهم‌هایی که قیمت بالاتری دارند سنگین‌تر هستند و تاثیر بیشتری بر شاخص دارند.

این شاخص شامل ۳۰ سهام از بخش‌‌های مختلف از جمله مواد و کالا‌های مصرفی، امور مالی، مراقبت‌های بهداشتی، صنعت، نفت و گاز، فن‌آوری، مخابرات و خدمات عمومی است.

شرکت‌ها در داخل این شاخص به طور مرتب تغییر می‌کنند. برخی منتقدان به داوجونز این ایراد را وارد می‌کنند که این شاخص خیلی کوچک است و فقط ۳۰ سهم را شاهد می‌شود. به همین دلیل بسیاری از تریدرها شاخص‌های دیگری مانند S&P500 را ترجیح می‌دهند که دایره بزرگتری را شامل می‌شود.

این شاخص حتی با وجود میانگین کم، نقش کلیدی در حرکت فارکس دارد. اهمیت بررسی این شاخص اقتصادی بر آن است که به واسطه تحلیل حرکت آن می‌توان اطلاعات مفید و سودمندی در رابطه با رشد شرکت‌های بزرگ دنیا و بالطبع خروج از حالت رکود به‌دست آورد.

در واقع تغییرات در این شاخص باعث به وجود آمدن تغییرات در بسیاری از کالاهای اساسی مانند نفت خام، طلا و تغییر در ارزش دلار آمریکا می‌شود که می‌توان تاثیر خود را بر بسیاری بورس‌های کشورهای دیگر نشان دهد.

با استفاده از این شاخص می‌توان، سلامت، روند کلی بازار و عملکرد آینده سهام فردی را مورد بررسی قرار داد.

شاخص داو جونز یکی از قدیمی‌ترین شاخص‌ها است. با توجه به سابقه طولانی مدت آن سرمایه‌گذاران می‌‌توانند بر عملکرد خود در طول سال‌ها نظارت داشته باشند تا همبستگی را در طول زمان با چندین عامل، مانند دیگر شاخص‌‌ها، رویداد‌های فرهنگی قابل‌ توجه و حتی نقاط خورشیدی مورد مطالعه قرار دهند.

تفاوت S&P ۵۰۰ با داوجونز

شاخصS&P به خاطر عمق و وسعتی که دارد بیشتر مورد توجه موسسات سرمایه‌گذاری است و این در حالی‌ست که شاخص داوجونز یا همان میانگین صنعتی داوجونز از قدیم معیار سرمایه‌گذارهای جزئی بازار سهام آمریکا بوده است. موسسات سرمایه‌گذاری S&P ۵۰۰ را شاخصی کامل‌تر برای بازار سهام می‌دانند چراکه سهام بیشتری را در بخش‌های بیشتری شامل می‌شود (۵۰۰ در برابر ۳۰).

علاوه بر این S&P ۵۰۰ از روش سرمایه موزون بازار استفاده می‌کند و درصد بیشتری را به شرکت‌های دارای سرمایه بیشتر اختصاص می‌دهد؛ اما داوجونز یک شاخص موزون – قیمتی است که وزن بیشتری را به شرکت‌هایی می‌دهد که قیمت سهامشان بالاتر باشد. در میان شاخص‌های آمریکا، استفاده از ساختار سرمایه موزون بازار نسبت به روش موزون – قیمتی رایج تر است.

شاخص بورس چیست؟ از نمودار شاخص بورس چه می‌دانید؟

بورس اوراق بهادار که این روزها جایگاه ویژه‌اي در ميان صاحبان سرمايه پیداکرده است، داراي اصطلاحات ویژگی‌هایی است كه فعالان اين عرصه بايد آگاهي كافي در اين زمينه داشته باشند و به‌اصطلاح عاميانه چم‌وخم آن انواع شاخص های بورس ایران را بشناسند. شاخص بورس ازجمله فاكتورهاي اصلي بازار بورس به شمار مي‌آيد كه آشنايي با آن و كاربردهايش در روند سرمايه‌گذاري فعالان اين بازار تأثیر بسزايي دارد. در اين گفتار سعي شده اطلاعات لازم براي اينكه بدانيد شاخص بورس یعنی چه و چطور بر مبناي نمودار شاخص بورس سرمايه‌گذاري كنيد؟ ارائه شود.

شاخص صنعت چیست؟ شاخص صنعت مالی چیست؟ منظور انواع شاخص های بورس ایران از شاخص صنعت خودرو یعنی چه؟ شاخص صنعت دارویی بیانگر چیست؟ همان‌طور که از موضوعات سؤالات مشخص است. در این مقاله می‌خواهیم به تعریف این مفاهیمی مانند شاخص صنعت و شاخص مالی در بورس بپردازیم. اطلاعات پیرامون بازار بورس جهت سنجش و ارزیابی عملکرد سهام و صندوق‌های سرمایه‌گذاری کاربرد زیادی دارد و حتی می‌تواند به شما کمک کند تا بتوانید تغییرات احتمالی قیمت‌های سهام را در آینده پیش‌بینی کنید؛ بنابراین اگر می‌خواهیم بدانید شاخص صنعت چیست؟ تا پایان این مقاله همراه ما باشید.

پیش از آن‌که به اصل مطلب یعنی پاسخ به سؤال شاخص صنعت و شاخص مالی چیست؟ بپردازیم، بهتر است که یک تعریف کلی از شاخص بورس ارائه کنیم تا مفهوم کلمه شاخص برای شما آشکار شود و با بتوانید ادامه مقاله را با آگاهی بیشتری مطالعه کنید.

شاخص بورس چیست؟

شاخص بورس، معياري براي سنجيدن و ارزيابي وضعيت عمومي بازار بورس است كه بر مبناي آن مي‌توان گفت روند بازار در يك بازه زماني خاص، مثبت يا منفي بوده، به‌طورکلی شاخص ابزاری برای مقایسه تغییرات گروهی چند پدیده با یکدیگر است. سرمايه‌گذاران برای کسب سود مناسب در خرید يا فروش سهام شرکت‌های بورسی، باید مؤلفه‌های گوناگوني نظير روند قیمت یا بازده سهام شرکت‌ها، سود شرکت در دوره‌های مختلف، روند بازدهی صنعت مربوطه و همچنين وضعیت بازار را بررسي كنند.و همچنین توصیه میکنم مقاله “ معاملات الگوریتمی در بورس چیست ” و “ محاسبه بازده سهام ” را هم بخوانید

تحلیل شاخص‌های مختلف ازجمله شاخص بورس یکی از ابزارهای مهم در ارزیابی بازار سرمایه به شمار مي‌آيد. البته بايد توجه داشته باشيد كه مثبت بودن نمودار شاخص بورس به‌تنهایی دليلي بر كسب سود نيست و باوجود مثبت بودن شاخص بورس هم ممكن است با ضرر مواجه شويد بنابراين هنگام انجام معاملات علاوه بر نمودارشاخص بورس مؤلفه‌های ديگر را نيز موردبررسی قرار دهيد.

شاخص سرمایه‌گذاری

“indexing” نوعی مدیریت منفعل صندوق است. مدیر صندوق به جمع‌آوری سهام در زمان بازار می‌کند یعنی انتخاب اوراق بهادار برای سرمایه‌گذاری و استراتژی برای خرید و فروش آن‌ها، مدیر صندوق پرتفوی ایجاد می‌کند که دارایی‌های آن نشان دهنده اوراق بهادار یک شاخص خاص است. ایده این کار این است که صندوق با تقلید از مشخصات شاخص بورس اوراق بهادار به عنوان یک کل یا بخش گسترده‌ای از آن پرتفوی خود را به عملکرد شاخص نزدیک می‌کند.

از آنجا که نمی‌توانید مستقیماً روی یک شاخص سرمایه‌گذاری کنید، صندوق‌های شاخص برای ردیابی عملکرد آن‌ها ایجاد می‌شوند. این صندوق‌ها شامل اوراق بهاداری هستند که به تقلید از داده‌های یک شاخص می‌پردازند و بدین ترتیب به یک سرمایه‌گذار اجازه می‌دهند درازای پرداخت هزینه، روی عملکرد شاخص شرط بندی کنند.

حامیان صندوق هنگام گردآوری صندوق‌ های سرمایه‌ گذاری مشترک و ETF سعی در ایجاد نمونه کارهایی دارند که نمایانگر اجزای یک شاخص خاص است. این به یک سرمایه‌گذار اجازه می‌دهد تا یک اوراق بهادار را که احتمالاً هم‌زمان با بازار سهام به طور کلی یا با بخشی از بازار افزایش و کاهش یابد، خریداری کند.

شاخص بورس بيانگر چه چيزهايي است؟

شاخص‌ها معمولاً معیارهای رکود یا رونق اقتصادی در بازار سرمایه را مشخص می‌كنند. به همين دليل فعالان بازار سرمایه با بررسي اين شاخص‌ها می‌توانند به وضعیت کلی بازار اشراف پیداکرده و حتی تغییرات احتمالی قیمت‌ها در آینده را پيش‌بيني کنند.

از سوي ديگر سهامداران از طریق شاخص‌ها، مي‌توانند تغییرات یک پدیده را در دو زمان متفاوت با يكديگر مقايسه كنند. به‌طور مثال با استفاده از شاخص قیمت می‌توان صنایع مختلف را با یکدیگر مقایسه كرد. شاخصي كه در اخبار راديو و تلويزيون از آن به‌عنوان شاخص بورس نام‌برده مي‌شود، شاخص كل است كه تمامي شركت‌هاي بورس را در برمی‌گیرد. شاخص كل درواقع مهم‌ترین شاخص بورس محسوب مي‌شود.

شاخص بورس در اوراق بهادار

شاخص‌های بورس اوراق بهادار در سراسر جهان، شاخص‌های قدرتمندی برای اقتصاد جهانی و هر کشور هستند. در ایالات‌متحده S&P 500، Dow Jones Industrial Average و Nasdaq Composite سه شاخص قیمت سهام هستند که توسط رسانه‌ها و سرمایه‌گذاران به طور گسترده دنبال می‌شوند.

شاخص قیمت کل نشان دهنده قیمت تمام سهام موجود در بازار است. این شاخص به صورت عددی بیان می‌شود و واحد خاصی نیز ندارد، از این رو نمی‌توان به راحتی تحلیل و تفسیر کرد. برای حل این مشکل روش خاصی وجود دارد. یک سال را در نظر گرفته و به عنوان سال مبنا تعریف می‌کنند. تمام اعداد و ارقام مربوط به شرکت‌ها در این سال پایه نیز به عنوان مبنا در گرفته می‌شوند. هر سال قیمت و اعداد هر شرکت را با توجه به سال مبنا مقایسه کرده و تعیین می‌کنند شرکت چه میزان افزایش یا کاهش داشته است. با این روش نموداری از روند شرکت حاصل می‌شود و میزان افزایش یا کاهش شاخص را مشخص می‌کند. فرمول محاسبه مقدار شاخص قیمت سهام کل به صورت زیر است:

۱۰۰ * ارزش جاری بازار سهام در تاریخ مبدأ / ارزش جاری بازار سهام در زمان محاسبه = مقدار شاخص کل بورس

با ‌ضرب قیمت پایانی انواع شاخص های بورس ایران سهام در تعداد سهام آن شرکت ارزش جاری بازار آن حاصل می‌شود. گاهی اوقات به دلیل برگزاری مجمع عمومی یا به دلایلی برای شفاف‌سازی سهمی بسته می‌شود. در این حالت قیمت پایانی سهم در آخرین روز معامله به عنوان مبنای قیمت آن سهم در نظر گرفته می‌شود. در واقع شاخص کل بورس بیان ‌کننده میانگین بازدهی سرمایه‌گذاران در بازار بورس می‌باشد.

تمام سهام موجود در بازار بورس در دو دسته بازار اول و بازار دوم دسته‌بندی می‌شوند. این دسته‌بندی بر اساس معیارهای مختلفی از جمله تعداد سهام، میزان سودآوری، میزان نقد شوندگی سهام و … صورت می‌گیرد. شاخص کل قیمت برای این دو بازار جداگانه محاسبه شده و به عنوان شاخص قیمت سهام بازار اول و شاخص بازار دوم ارائه می‌شود.

توجه داشته باشید منفی یا مثبت بودن شاخص بورس در اوراق بهادار به تنهایی نمی‌تواند تعیین کند که زمان خرید یا فروش سهم خاصی است. بورس بازار بزرگی است که اگر بدون اطلاع از نحوه کار و آشنایی وارد آن شوید ضررهای جبران ناپذیری به شما وارد می‌شود.

شاخص‌ها از مهم‌ترین معیارهای موجود برای بررسی بازار بورس هستند. با استفاده از شاخص‌ها وضعیت سهام در گذشته مشخص شده و برای روزهای آینده نیز تا حدودی قابل پیش‌بینی است. از این رو آشنایی با انواع شاخص و بررسی هرکدام برای سرمایه‌گذاری در بروس بسیار مهم است.

مفهوم شاخص در بازار سرمایه

شاخص یا Index در حقیقت معیاری است که بیانگر تغییرات اقتصاد و یا بازار بورس در آمار است. درباره بازارهای مالی، شاخص به‌عنوان یک سبد فرضی از تمامی سهام معرفی می‌شود که در آن امکان خریدوفروش و معاملات بورسی فراهم است، همچنین می‌توانید میانگین تغییرات قیمت انواع سهام را مشاهده کنید.

هر یک از شاخص‌های در بازار بورس، روش اندازه‌گیری و محاسبه خاص خود را دارند، درنتیجه برای مقایسه دو شاخص متفاوت باید به مقایسه درصد تغییرات شاخص‌ها نسبت به‌روزها و یا ماه‌های قبل پرداخت؛ بنابراین نمی‌توان عدد فعلی آن‌ها را با یکدیگر مقایسه کرد. در بین انواع شاخص‌های بازار بورس، می‌توانید از شاخص کل و انواع شاخص‌های بورس اوراق بهادار تهران برای سنجش و ارزیابی عملکرد سهام و صندوق‌های سرمایه‌گذاری استفاده کنید. حتی این امکان برای شما وجود دارد که بتوانید قیمت‌های آینده و تغییرات احتمالی آن‌ها را بررسی کنید.

انواع شاخص‌های بازار بورس شامل شاخص کل قیمت، شاخص هم‌وزن، شاخص بازده نقدی، شاخص قیمت و بازده نقدی، شاخص صنعت و شاخص مالی، شاخص سهام آزاد شناور، شاخص بازار اول و بازار دوم، شاخص ۵۰ شرکت برتر و شاخص ۳۰ شرکت بزرگ می‌شود. ما در این مقاله می‌خواهیم بگوییم شاخص صنعت چیست؟ و شاخص مالی چیست؟ همان‌طور که گفتیم می‌توانید از طریق اطلاعاتی که درباره شاخص‌های بورس به دست می‌آورید، قیمت‌های آینده سهام را نیز پیش‌بینی کنید.

شاخص بورس و فرابورس چیست؟ (آشنایی با انواع شاخص در بورس)

در این مطلب راجع به مفاهیم کلی بازار سرمایه یا همان بورس برای شما توضیحاتی ارائه خواهیم داد. در ابتدا با مفهوم شاخص، شاخص کل و شاخص کل هم‌وزن آشنا خواهیم شد.

شاخص چیست؟

کلمه شاخص (Index) در ترجمه به معانی نماگر یا نشانگر می‌باشد و بیان ‌کننده مقداری است عددی که شما با استفاده از آن می‌توانید تغییرات به وجود آمده در یک یا چند متغیر را طی یک بازه زمانی مشخص مشاهده کنید. به طور کلی با بررسی شاخص می‌توانید شرایط و تغییرات متغیرهای موجود در بازار را مورد بررسی قرار دهید و مشاهده نمایید. همچنین با استفاده از گذشته قیمتی شاخص ها می‌توانید پیش‌بینی خود را از آینده داشته باشید.

شاخص بورس:

شاخص بورس مقادیر دنبال کننده قیمتی است که نشان دهنده شرایط کلی روند بازار از لحاظ رشد و افت می‌باشد. در بازار سرمایه تنها یک شاخص وجود ندارد، بلکه چندین شاخص مختلف وجود دارد و هر کدام از آن‌ها وضعیت بازار را از جنبه‌هایی خاص مورد بررسی قرار می‌دهند. برای تحلیل هر شاخص باید پارامترهای تشکیل دهنده هر شاخص را مورد بررسی قرار دهیم و کاربرد آن‌ها را فراگیریم. به طور کلی شاخص‌ها معیارهای بسیار مهمی هستند که با تحلیل کردن آن‌ها می‌توانیم گذشته آن را بازبینی و آینده آن را پیش‌بینی کنیم.

انواع شاخص در بورس یا بازار سرمایه:

در بازار سرمایه شاخص های مختلفی وجود دارند که فعالان بازار می‌توانند برای معاملات خود از آن‌ها بهره ببرند. شاخص کل و شاخص کل هم‌وزن مهم‌ترین آن‌ها هستند که بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرند. شاخص های دیگری نیز وجود دارند از قبیل شاخص قیمت، شاخص آزاد شناور، شاخص بازار اول، شاخص بازار دوم و… که هر کدام استفاده های خود را برای معامله گران خواهند داشت.

1. شاخص کل:

شاخص کل شاخصی است که همیشه در مورد آن در رسانه‌ها به عنوان شاخص بورس تهران یاد می‌شود. شاخص کل در بین فعالین بازار بورس و سرمایه‌گذاری یکی از پرکاربردترین شاخص‌ها می‌باشد. این شاخص نشان‌دهنده سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس است. به عبارت ‌دیگر تغییرات شاخص کل بیانگر میانگین بازدهی سرمایه گذاران در بورس است.

2. شاخص کل هم‌وزن:

شاخص هم‌وزن بر مبنای درخواست فعالان بازار مبنی بر واقعی نبودن شاخص کل طراحی و محاسبه شد. در این شاخص کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس با وزنی برابر در محاسبه شاخص کل سهیم هستند. در واقع ۵ درصد نوسان مثبت شرکتی کوچک، به اندازه ۵ درصد نوسان مثبت بزرگ ترین شرکت بورس در این شاخص تأثیرگذار است.

3. شاخص قیمت:

شاخص قیمت یکی از اصلی‌ترین شاخص های بازار سرمایه است و تفاوت شاخص قیمت با شاخص کل در این است که در شاخص قیمت، فقط قیمت سهام شرکت‌های بورسی در فرمول شاخص مورد محاسبه قرار می‌گیرد. درصورتیکه در شاخص کل علاوه بر قیمت، سود پرداختی سالیانه شرکت‌ها هم در محاسبه شاخص لحاظ می‌گردد. این شاخص نمایانگر روند کلی قیمت سهام همه شرکت های پذیرفته ‌شده در بورس اوراق بهادار است. در شاخص قیمت به ‌مانند شاخص کل وزن شرکت ها نیز مورد ارزیابی قرار می‌گیرد و مبنای محاسبه این شاخص نیز است.

4. شاخص سهام آزاد شناور:

به مقدار سهام موجود در شرکت های بورسی که در اختیار سهام‌داران حقیقی قرار دارد و مرتباً در بازار معامله می‌شود، سهام شناور آزاد گفته می‌شود. محاسبه شاخص سهام شناور آزاد، مانند شاخص کل است. امّا تفاوت آن در این است که در وزن ‌دهی شرکت های موجود در سبد شاخص، به جای استفاده از کل سهام منتشر شده، فقط از سهام شناور آزاد شرکت ها استفاده می‌شود و هدف اصلی استفاده از آن در محاسبه شاخص ‌ها، پیگیری رفتار قسمتی از بازار است که از قدرت نقدشوندگی بیشتری برخوردار هستند.

مبنای محاسبه شاخص بازار اول و دوم نیز مانند شاخص کل بورس می‌باشد، با این تفاوت که فقط مقادیر سنجش آن معاملات و حجم آن در این بازارها محاسبه و مورد اندازه‌گیری قرار می‌گیرد.

تفاوت بورس و فرابورس:

فرابورس مانند بازار بورس اوراق بهادار، بازاری برای معامله اوراق بهادار است، با این تفاوت که نسبت به بورس دارای شرایط راحت‌تری برای پذیرش شرکت‌ها می‌باشد و انواع مختلفی از اوراق بهادار در این بازار قابل معامله می‌باشند البته با روش‌های مختلف.

از نظر مقررات معاملاتی نیز تفاوت‌هایی بین فرابورس و بورس وجود دارد. از جمله دامنه نوسان که برخلاف بورس که 5 درصد می‌باشد، در فرابورس این دامنه تا 3 درصد در منفی و مثبت می‌تواند نوسان داشته باشد.

مهم‌ترین وظیفه فرابورس در ایران، هدایت سرمایه های شرکت‌هایی است که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را ندارند و یا اینکه مایل هستند با سرعت بیشتری وارد بازار سرمایه شوند، بنابراین قوانین و شرایط پذیرش شرکت‌ها و به شکلی است که شرکت‌ها با احراز حداقل شرایط و در سریع‌ترین زمان ممکن، امکان ورود به بازار را داشته و از کلیه مزایای شرکت‌های پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار استفاده کنند. به بازار فرابورس ایران OTC نیز گفته می‌شود که مخفف عبارت (Over The Counter) می‌باشد.

فرابورس دارای پنج بازار (بازار اول، بازار دوم، بازار سوم «عرضه»، بازار ابزارهای نوین مالی و بازار پایه) است. پذیرش شرکت‌های سهامی عام در بازار اول و بازار دوم و پذیرش سایر اوراق بهادار صرفاً در بازار ابزارهای نوین مالی صورت می‌پذیرد. بازار سوم جهت عرضه یکجا و پذیره نویسی اوراق بهادار و بازار پایه جهت درج و نقل و انتقال سهام شرکت‌هایی است که بر اساس الزام بند ب ماده 99 قانون برنامه پنجم توسعه، مشمول ثبت نزد سازمان بورس و اوراق بهادار بوده و امکان پذیرش در یکی از بازارهای بورس یا فرابورس را ندارند. البته بازار پایه خود به سه دسته زرد نارنجی و قرمز تقسیم می‌شود.

بازار مشتقه نیز که زیرمجموعه‌ای از بازار فرابورس ایران می‌باشد شامل معاملات اختیار معاملات خرید و اختیار معاملات فروش می‌باشد.