روانشناسی معامله ‌گری در بورس

این دوره به صورت 6 جلسه حضوری 1:30 دقیقه‌ای برگزار خواهد شد. پس از اتمام هر جلسه، رفع اشکال انجام می‌شود تا ابهامی برای دانش‌پذیر باقی نماند.
کلاس ها نیمه خصوصی و 8 نفره در روزهای یکشنبه و سه شنبه از ساعت 19:00 الی 20:00 دایر خواهد بود.

8 خطای مهم در روانشناسی بازارهای مالی

چقدر با 8 خطای مهلک در روانشناسی بازارهای مالی آشنا هستید؟ تمامی افراد به امید کسب ثروت وارد بازارهای مالی می‌شوند و شروع به معامله می‌کنند؛ اما فقط درصد کمی از آن‌ها در این بازار دوام می‌آورند. معمولا بیشتر معامله‌گران حداکثر بعد از 3 سال به حرفه معامله‌گری پایان داده و با زیان از بازارهای مالی خارج می‌شوند.

اما راز اصلی موفقیت در بازارهای مالی چیست؟ بله، آموزش مهارت معامله‌گری.

آموزش مهارت‌ معامله‌گری در بازارهای مالی یکی از مهم‌ترین دلایل پیروزی و کسب سود در بلند مدت است.

اما نکته مهم دیگری نیز وجود دارد، تمامی افرادی که مهارت‌های معامله‌گری چون تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی را یاد می‌گیرند، نمی‌توانند در بازار موفق باشند.

دلیل اصلی ماندگاری معامله‌گران در بازارهای مالی، تسلط بر علم روانشناسی بازارهای مالی است که در کنار مهارت‌های معامله‌گری کمک فراوانی به انجام معامله درست و موفق می‌کند.

علم روانشناسی بازارهای مالی چیست؟

اگر معامله‌گری در بازارهای مالی را شروع کرده باشید، مطمئنا با رفتارهای هیجانی سایر معامله‌گران در حین معاملات مواجه شده‌اید. از این دست رفتارهای هیجانی در بورس ایران بسیار دیده می‌شود.

روانشناسی بازارهای مالی به بررسی کنترل احساسات و نحوه واکنش معامله‌گران در مواقع حساس بازار می‌پردازد. معامله‌گران موفق علاوه بر تسلط کافی بر انواع روش‌های تحلیل، بر علم روانشناسی بازارهای مالی نیز تسلط کافی دارند و این برگ برنده آن‌ها در کارزار معامله است.

ما در این مقاله شما را با 8 نوع از خطاهای شناختی در روانشناسی بازارهای مالی آشنا خواهیم کرد. نکته قابل توجه این است که تمامی این خطاها به‌صورت ناخودآگاه در ذهن ایجاد می‌شوند و معامله‌گر شناختی نسبت به آن ندارد.

قطع به یقین همه ما در حین معامله شاهد رفتارهای عجیب خود بوده‌ایم؛ رفتارهایی که هیچ کنترلی بر روی آن نداشته و بعد از انجام خطا متوجه آن شده‌ایم. برای مثال استراتژی دقیقی برای معامله تدوین می‌کنیم و تمام جوانب آن را می‌سنجیم؛ اما ناگهان برخلاف استراتژی خود عمل کرده و یک معامله سودده را با زیان ترک می‌کنیم.

برای جلوگیری از چنین خطاهایی به بررسی چند روانشناسی معامله ‌گری در بورس نوع از خطاهای پرتکرار روانشناختی خواهیم پرداخت.

اگر معامله‌گری در بازارهای مالی را شروع کرده باشید، مطمئنا با رفتارهای هیجانی سایر معامله‌گران در حین معاملات مواجه شده‌اید. از این دست رفتارهای هیجانی در بورس ایران بسیار دیده می‌شود.

روانشناسی بازارهای مالی به بررسی کنترل احساسات و نحوه واکنش معامله‌گران در مواقع حساس بازار می‌پردازد. معامله‌گران موفق علاوه بر تسلط کافی بر انواع روش‌های تحلیل، بر علم روانشناسی بازارهای مالی نیز تسلط کافی دارند و این برگ برنده آن‌ها در کارزار معامله است.

ما در این مقاله شما را با 8 نوع از خطاهای شناختی در روانشناسی بازارهای مالی آشنا خواهیم کرد. نکته قابل توجه این است که تمامی این خطاها به‌صورت ناخودآگاه در ذهن ایجاد می‌شوند و معامله‌گر شناختی نسبت به آن ندارد.

قطع به یقین همه ما در حین معامله شاهد رفتارهای عجیب خود بوده‌ایم؛ رفتارهایی که هیچ کنترلی بر روی آن نداشته و بعد از انجام خطا متوجه آن شده‌ایم. برای مثال استراتژی دقیقی برای معامله تدوین می‌کنیم و تمام جوانب آن را می‌سنجیم؛ اما ناگهان برخلاف استراتژی خود عمل کرده و یک معامله سودده را با زیان ترک می‌کنیم.

برای جلوگیری از چنین خطاهایی به بررسی چند نوع از خطاهای پرتکرار روانشناختی خواهیم پرداخت.

8 نوع خطای روانشناختی در بحث روانشناسی بازارهای مالی

1- خطای دسترسی

خطای دسترسی یکی از سوگیری‌های بخش ناخودآگاه مغز است که منجر به انجام معاملات غلط در بازار می‌شود. در این نوع خطا، ذهن انسان وقوع دوباره اتفاقاتی که در محیط اطراف رخ داده است را بسیار محتمل می‌داند؛ برای مثال شما اگر خبر مرگ فردی از بیماری سرطان را بشنوید، احتمال زیادی می‌دهید که خودتان نیز درگیر همین بیماری شوید.

این خطای ذهنی در روانشناسی بازارهای مالی نیز به همین شکل عمل می‌کند. استراتژی‌ها و معاملات جدید معامله‌گران معمولا تحت تاثیر معاملات اخیر آن‌ها قرار می‌گیرد. اگر چند معامله اخیرمان سودده بوده باشد، احتمال زیادی خواهیم داد که معامله جدید نیز سودده باشد.

برای دوری از خطای دسترسی باید تمرین کنید که هر معامله‌ای مستقل از معاملات دیگر است و با روش و استراتژی مخصوص به خود انجام می‌شود.

2-عدم حساسیت به اندازه نمونه

در این نوع خطای روانشناختی، معامله‌گر با انجام 3 معامله زیان‌ده پی در پی به استراتژی خود شک کرده و درصدد تغییر آن برمی‌آید. اما نکته مهم و قابل تامل حجم نمونه است؛ اگر این 3 معامله زیان ده بین 10 معامله سودده باشد، تغییر استراتژی کار ناعاقلانه‌ای است حتی اگر معاملات زیان‌ده پشت سر هم اتفاق افتاده باشد.

شما به‌عنوان یک تریدر ماهر برای تغییر استراتژی باید اندازه نمونه خود را بزرگ در نظر بگیرید؛ یعنی به جای در نظر گرفتن 10 معامله، معیار اندازه‌گیری‌تان 50 معامله اخیر باشد.

این یک امر طبیعی است که گاهی اوقات چند معامله پشت سر هم سودده یا زیان‌ده باشد ؛ با چنین اتفاقاتی نباید کل استراتژی معاملاتی را زیر سوال برد.

3- سفسطه‌ دست داغ

این خطای ذهنی بسیار شبیه خطای قبلی است. در این خطا معامله‌گر با چند معامله سودده فکر می‌کند که جهت بازار را تشخیص داده و نیازی به بررسی بیشتر نیست. این اتفاق معمولا در بین معامله‌گران تازه‌وارد بسیار معمول است.

در ابتدا که کمی با اصول معامله‌گری آشنا می‌شوند و چند معامله ابتدایی سودده می‌شود؛ دیگر دست از یادگیری برمی‌دارند و با اعتمادبه‌نفس کاذب معاملات سنگین انجام می‌دهند. هر زمان که فکر کردید نیازی به یادگیری بیشتری ندارید، همان‌ جا باید بایستید و چند قدمی به عقب بازگردید.

4- غالب شدن تصمیم جمع

غالب بودن تصمیم جمع نیز یکی از مهم‌ترین خطاهای روانشناختی در بحث روانشناسی بازارهای مالی است. در این نوع خطا معامله‌گر یک سهم را از هر نظری بررسی می‌کند اما به نتیجه خاصی نمی‌رسد؛ در این هنگام است که به سراغ معامله‌گران دیگر رفته و از آن‌ها درباره وضعیت بازار و سهم سوال می‌کند.

در نگاه اول شاید به نظر برسد که مشورت با دیگران کار درستی است؛ اما شما به‌عنوان معامله‌گر باید به یاد داشته باشید که انجام معامله صحیح علاوه بر تحلیل دقیق نمودارها به روانشناسی رفتاری، سرمایه و استراتژی معامله‌گر بستگی دارد. هر معامله‌گری با توجه خلقیات و میزان سرمایه‌اش استراتژی مناسب خود را انتخاب می‌کند.

پیروی از تصمیمات دیگر معامله‌گران در حالی که استراتژی معاملاتی متفاوت‌تری نسبت به روانشناسی معامله ‌گری در بورس شما دارند، کار نادرستی است. در چنین مواردی می‌توانید ازاستراتژی افراد ماهر الگوبرداری کنید تا بتوانید در مواقع حساس از آن‌ها مشورت بگیرید.

5- غرق شدن

غرق شدن یکی دیگر از خطاهای روانشناختی است که علاوه بر شغل معامله‌گری در سیاست، اقتصاد و مباحث خانوادگی نیز تاثیر منفی دارد. در این نوع خطا افراد در عین اطمینان به غلط بودن مسیر از توقف اکراه دارند؛ تنها دلیل قانع کننده‌ای که آن‌ها را از حرکت باز می‌دارد، هزینه‌ای است که تا به اینجای مسیر صرف کرده‌اند.

در واقع انسان‌ها به دلیل هزینه‌های قبلی حاضر به طی ادامه مسیر غلط هستند. اگر بخواهم مثال شخصی برای این خطای روانشناختی بزنم، باید به سراغ دوران تحصیلم در مقطع ارشد بروم.

در ابتدای ترم دوم دانشگاهم متوجه شدم، مهارت‌آموزی و ورود به بازار کار تاثیر بیشتری در پیشرفت زندگی‌ام دارد تا ادامه تحصیل در مقطع ارشد؛ اما به‌خاطر زحمات یک‌ ساله‌ام برای قبولی، تحصیل در مقطع ارشد را با هر سختی که بود ادامه دادم.
در بازارهای مالی نیز بسیار شاهد چنین اتفاقاتی بوده‌ایم؛ برای مثال مواقعی که معامله‌ای زیان‌ فراوانی به بار می‌آورد، معامله‌گر به خرید سهم ادامه می‌دهد و با استراتژی میانگین کم کردن، روز به روز در باتلاق زیان فرو می‌رود یا به امید کسب سود در زمان مناسب از بازار خارج نمی‌شود.

6- تایید و تصدیق

در خطای شناختی تایید و تصدیق، معامله‌گر در پی تحلیل‌هایی است که مهر تاییدی بر تحلیل وی زده باشد. برای جلوگیری از چنین خطایی باید فرد با جراتی باشید و از شنیدن تحلیل‌های خلاف تحلیل خودتان نترسید. نظرات دیگران را بشنوید، در کمال آگاهی به بررسی دوباره سهم بپردازید و منطقی‌ترین تصمیم را بگیرید.

7- اعتماد بیش ازحد

در این خطای روانشناختی در روانشناسی بازارهای مالی، معامله‌گران دچار اعتماد‌به‌نفس کاذب شده و دلیل اصلی ضرر و زیان‌های خود را متوجه نمی‌شوند. معامله‌گرانی که دچار خطای اعتماد بیش از حد هستند، دلیل معاملات زیان‌ده را به محیط بیرونی ربط داده و دلیل تمام پیروزی‌ها و معاملات سودده را هوش و مهارت کافی خود در تحلیل و تدوین استراتژی درست می‌دانند.

8- درک انتخابی

مغز انسان روزانه هزاران اطلاعات را از محیط اطراف دریافت کرده و به صورت انتخابی برخی از آن‌ها را به سمت خودآگاه ارسال می‌کند. در خطای شناختی درک انتخابی، مغز انسان اطلاعاتی را در ذهن خودآگاه خود پررنگ جلوه می‌دهد که خودش دوست دارد؛ برای مثال معامله‌گران معاملات زیان‌ده خود را فراموش می‌کنند چون دوست ندارند باور کنند که دچار خطا شده‌اند.

برای جلوگیری از چنین اتفاقاتی تمام اشتباهات خود را یادداشت کنید و قبل از تحلیل و انجام معامله آن را به‌طور خلاصه مرور کنید، بعد از مدتی شاهد کاهش شدید خطاهای خود خواهید بود.

نتیجه‌گیری

این 8 مورد جزو مهم‌ترین خطاهای روانشناختی هستند که ذهن بیشتر معامله‌گران را به خود درگیر می‌کنند. اگر می‌خواهید عمر معامله‌گریتان بالا باشد، باید اصول درست معامله‌گری را فرا بگیرید. اصول درست معامله‌گری جز با تلفیق مهارت‌های تحلیل بازار و اصول روانشناسی ممکن نیست.

شما به‌عنوان معامله‌گر باید شخصیت و روحیه خود را بشناسید تا به درست‌ترین شکل ممکن بتوانید به تحولات بازار واکنش دهید‌. آیا شما هم به‌عنوان معامله‌گر درگیر چنین اشتباهات روانشناختی شده‌اید که باعث زیان‌ده شدن معامله‌تان شود؟

روانشناسی معامله گری چیست؟ + ویدیو آموزشی از مارک داگلاس با دوبله فارسی

روانشناسی معامله‌گری اصطلاحی گسترده است که شامل تمام عواطف و احساساتی می‌شود که یک معامله‌گر معمولی هنگام معامله با آن روبرو می‌گردد. برخی از این احساسات مفید هستند و باید آنها را پذیرفت درحالی که برخی دیگر مانند ترس، حرص، اضطراب، عصبانیت و غیره باید مهار شوند. روانشناسی معامله‌گری بحثی پیچیده است و برای تسلط کامل بر آن باید زمان زیادی گذاشت.

در واقع، بسیاری از معامله‌گران بیش از جنبه‌های مثبت، تاثیرات منفی روانشناسی معامله‌گری را تجربه می‌کنند. تاثیرات منفی روانشناسی می‌تواند به صورت بستن زودتر از موعد معاملات سودده یا باز نگه داشتن بیش از حد معامله زیان‌ده خود را نشان دهد.

یکی از خیانت‌آمیزترین احساسات در بازارهای مالی، ترس از دست دادن یا سندروم FOMO است. این سندروم معامله‌گران را مجاب می‌کند برای جا نماندن از روند اوج‌گیری بازار وارد آن شوند و وقتی جهت حرکت بازار معکوس می‌شود، استرس بالایی به معامله‌گران وارد می‌کند.

معامله‌گران موفقی که از جنبه‌های مثبت روانشناسی بهره می‌گیرند و جنبه‌های بد آن را مدیریت می‌کنند، بهتر می‌توانند از پس نوسانات بازارهای مالی برآیند و یک معامله‌گر حرفه‌ای شوند.

مبانی روانشناسی معامله‌گری

مدیریت احساسات

ترس، حرص و طمع، هیجان، اعتماد به نفس بیش از حد و عصبانیت، همه و همه احساسات معمولی است که معامله‌گران در برهه‌های زمانی مختلف آنها را تجربه می‌کنند. مدیریت احساسات در معاملات می‌تواند حد واصل میان رشد حساب معاملاتی فرد یا ورشکست‌شدن اوست.

درک FOMO

معامله‌گران باید به محض بروز سندروم FOMO آن را شناسایی و سرکوب کنند. اگرچه این کار، کار آسانی نیست اما باید به یاد داشته باشید که همیشه معامله دیگری وجود دارد.

اجتناب از اشتباهات معامله‌گری

تمام معامله‌گران، فارغ از میزان تجربه‌شان دچار اشتباه می‌شوند اما درک منطق این اشتباهات می‌تواند اثر گلوله برفی در معاملات را محدود کند. (اثر گلوله برفی به فرآیندی گفته می‌شود که در آن وقایع کوچک در نهایت منجر به تاثیرات بزرگ می‌شوند) برخی از اشتباهات رایج معاملاتی عبارتند از: معامله در بازارهای متعدد، حجم معاملات نامناسب و استفاده از لوریج بزرگ.

غلبه بر حرص و طمع

حرص و طمع یکی از رایج‌ترین احساسات در بین معامله‌گران است و باید توجه ویژه‌ای به آن داشت. وقتی طمع بر منطق غلبه می‌کند، معامله‌گران برای جبران ضررهای پیشین، از اهرم بیش از حد استفاده می‌کنند. هرچند حرف زدن در این مورد بسیار راحت‌تر از انجام دادن آن است اما معامله‌گران باید درک کنند که چگونه حرص و طمع را هنگام معامله کنترل کنند.

اهمیت ثبات در معاملات

معامله‌گران تازه‌کار همواره به دنبال فرصت در بازارهای مختلف هستند؛ اما باید توجه داشت که این بازارها تفاوت‌های ذاتا زیادی با یکدیگر دارند. بدون داشتن یک استراتژی خوب که بر روی تعداد محدودی بازار متمرکز شده باشد، معامله‌گران نتایج روانشناسی معامله ‌گری در بورس ضد و نقیضی مشاهده می‌کنند. معامله‌گران باید در معاملات خود ثبات داشته باشند و معاملات خود را در چند بازار محدود متمرکز کنند.

نادیده گرفتن افسانه‌های معامله‌گری

ما اغلب تحت تاثیر آنچه می‌شنویم قرار می‌گیریم. در معامله‌گری نیز همین اتفاق رخ می‌دهد. شایعات زیادی پیرامون معامله‌گری وجود دارد. به عنوان مثال اینکه: «معامله‌گران برای موفقیت باید حساب بزرگی داشته باشند» یا اینکه «برای سودآوری، معامله‌گران باید در بیشتر معاملات خود موفق باشند». این افسانه‌های معامله‌گری می‌توانند به یک مانع ذهنی تبدیل شوند و از معاملات جلوگیری کنند.

اجرای مدیریت ریسک

هرچقدر در مورد اهمیت مدیریت ریسک صحبت کنیم، باز هم کم است. مزایای روانشناختی مدیریت ریسک بی‌پایان است. قرار دادن حد ضرر و حد سود و انتخاب حجم درست برای معاملات، به معامله‌گران اجازه می‌دهد تا نفس راحتی بکشند چرا که می‌دانند برای رسیدن به هدف، چه مقدار از سرمایه خود را به خطر انداخته‌اند. جنبه دیگر مدیریت ریسک کاهش تاثیر معاملات بر احساسات معامله‌گران است.

چگونه می‌توان مانند یک معامله‌گر موفق عمل کرد؟

اگرچه نکات ظریف بسیاری وجود دارد که به موفقیت معامله‌گران حرفه‌ای کمک می‌کند اما چند راهکار مشترک وجود داد که معامله‌گران از هر سطحی می‌توانند در استراتژی معاملاتی خاص خود لحاظ کنند.

۱- هرروز نگرشی مثبت نسبت به بازارها داشته باشید. این موضوع ممکن است بدیهی به نظر برسد اما حفظ این نگرش مثبت خصوصا زمانی که در چند معامله متوالی ضرر کرده‌ایم، سخت است. نگرش مثبت ذهن شما را از افکار منفی که ممکن است مانع انجام معاملات جدید شود، پاک می‌کند.

۲- نفسانیت را کنار بگذارید. بپذیرید که ممکن است معاملات اشتباهی داشته باشید و چه بسا این امکان وجود دارد که بیشتر از اینکه سود کنید، ضرر کنید. قبول اشتباه می‌تواند برای بسیاری از افراد سخت باشد اما توجه کنید اگر با اعمال مدیریت ریسک و اتخاذ رویکردی روشمند بتوانید سود‌ متوسط بیشتری نسبت به زیان‌های متوسط خود داشته باشید، در نهایت به سودآوری خواهید رسید.

۳- تنها به‌خاطر اینکه معامله‌ای کرده باشید، معامله نکنید. شما فقط می‌توانید بر روی فرصت‌هایی که بازار به شما داده است روانشناسی معامله ‌گری در بورس معامله کنید. ممکن است بعضی روزها پانزده معامله انجام دهید و سپس تا چند هفته فرصتی برای معامله پیدا نکنید. تمام اینها به وضعیت بازار وابسته است پس تنها برای معامله کردن، معامله نکنید.

۴- دلسرد نشوید. این توصیه کمی شبیه توصیه اول است؛ اما تفاوت‌های ظریفی با هم دارند. بسیاری از مردم معامله‌گری را به‌عنوان یک طرح سریع برای ثروتمند شدن می‌بینند؛ در حالی که معامله‌گری در واقع یک سفر بلند مدت است. توقع سود فوری باعث سرخوردگی و بی‌حوصلگی می‌شود. به یاد داشته باشید که منظم باشید و مسیر خود را ادامه دهید. معامله‌گری یک سفر است.

معرفی مارک داگلاس :

مارک داگلاس از قدیمی های این بازار است و خیلی ها او را پدر علم روانشناسی معامله گری می دانند. او سال های زیادی را به آموزش و تدریس مباحث روانسناسی در بازارهای مالی پرداخته است.
این مجموعه بی نظیر به زبان انگلیسی می باشد که نام اصلی آن “How To Think Like a Professional Trader” یعنی چگونه مانند یک معامله گر حرفه ای فکر کنیم.
دو کتاب بسیار با ارزش از این نویسنده مطرح در ایران به چاپ رسیده: یکی کتاب The Disciplined Trader (معامله گر منظم) و دیگری Trading in the Zone (معاملات ذهنی) می باشد.

موفقیت در معامله گری ۸۰ درصد ارتباط مستقمی دارد با جنبه های روانی معامله و تنها ۲۰ درصد به روش های معامله گری اعم از تکنیکال و فاندامنتال بستگی دارد. او می گوید شما می توانید با یک دانش متوسط در تحلیلگری در صورتی که کنترل روحی و روانی خود را از دست ندهید در بازار سود کنید و برعکس حتی اگر بهترین و بزرگ ترین سیستم معاملات را داشته باشید اما کنترل روحی و روانی نداشته باشید، در بازار ضرر می کنید.

نشست برخط «روانشناسی معامله گری، چشم اندازها و فرصت‌ها»

انجمن علمی بورس و اوراق بهادار دانشگاه خوارزمی با همکاری انجمن های علمی روانشناسی دانشگاه های خوارزمی، بین‌المللی امام خمینی و علامه طباطبایی، نشست برخط «روانشناسی معامله گری، چشم اندازها و فرصت‌ها» را برگزار می‌کند.

به گزارش باشگاه دانشجویان ایسنا، اکثر تحلیلگران بازارهای مالی با مشکل عدم توانمندی در تصمیم گیری درست در هنگام انجام معاملات دست و پنجه نرم می‌کنند؛ این در حالیست که اغلب این افراد، در گروه تحلیلگران حرفه‌ای قرار می‌گیرند که در زمان انجام معامله، رفتاری بر خلاف پیش بینی تحلیلی خود بروز می‌دهند، بنابراین ریشه این مشکلات در عدم شناخت کافی مباحث روانشناسی معامله‌گری نهفته است.تفاوت یک تحلیلگر حرفه‌ای و یک معامله‌گر حرفه‌ای توانمندی کنترل احساسات یا همان شناخت روانشناسی معامله‌گری است.

در روانشناسی معامله‌گری، فرد یاد می‌گیرد چگونه در لحظات بحرانی در روندهای مختلف بازار، تصمیم گیری درست و مناسبی داشته باشد.

روانشناسی معامله‌گری یکی از شاخه های نسبتا جدید در معامله‌گری است اگرچه در طول تاریخ بازارهای مالی همیشه وجود داشته است. این دانش که مانند اسمش ترکیبی از علم روانشناسی و معامله‌گری است به معامله‌گران کمک می‌کند تا همان‌طور که نیچه در کتابش چنین گفت زرتشت درباره «ابرمرد،» میگوید در زمان کار با ذات خود کنار بیایند و بتوانند بهترین معاملات خود را انجام دهند.

در این نشست برخط قرار است پویا قنبرپور ـ مترجم کتاب روانشناسی معامله‌گری برت استینبارکر و مدرس بورس، معامله کنندگان را با روانشناسی معامله‌گری، چشم انداز ها و فرصت‌های آن آشنا کند.

نشست «روانشناسی معامله گری، چشم اندازها و فرصت‌ها» روز پنجشنبه ۲۰ آذرماه ۹۹ ساعت ۱۷ به صورت مجازی برگزار می شود.

آموزش روانشناسی بازار سرمایه به زبان ساده

هر شخصی که در بازار بورس معامله می کند، باید در مورد روانشناسی بازار بورس هم اطلاعاتی داشته باشد، چرا که نحوه خرید و فروش سهام های مختلف در شرایط جوی مختلف بازار توسط معامله گران کاملا الگو گراست و اگر شما آموزش روانشناسی بازار سرمایه را به زبان ساده در این مطلب یاد بگیرید، به سادگی می توانید تصمیمات خود را در بازار سرمایه ایران، به بهترین شکل مدیریت کنید، پس اگر دوست دارید آموزش روانشناسی بازار سرمایه را به زباده ساده و کاملا رایگان یاد بگیرید، این مطلب به شما کمک می کند.

آموزش روانشناسی بازار سرمایه

یکی از راه‌ های تحلیل بازارهای مالی، تحلیل روانشناسی بازار و آموزش روانشناسی بازار سرمایه به حساب می آید و همانطور که واضح است، ریشه و پایه‌ تحلیل تکنیکال هم به نوعی استفاده از روانشناسی بازار می باشد. این که بدانیم بیشتر سرمایه‌ گذاران و تریدرها در هر لحظه چطور به بازار نگاه می کنند، می‌ تواند ما را در ایجاد استراتژی موفق در سرمایه‌ گذاری کمک کند. چنانچه تجربه فعالیت در بازارهای مالی را داشته باشید، مطمئنا با شرایطی روبرو شده‌ اید که اخبار مثبتی انتشار می یابد، ولی بازار سهام سقوط می‌ کند یا برعکس، اخبار منفی به گوش می رسد اما بازار به صعود خود ادامه می دهد!

پرسش اصلی این است که چه چیزی موجب بروز چنین واکنشی از بازار می شود؟ مدت‌ ها قبل، این طور فکر می کردند که قیمت سهام در هر لحظه نشان دهنده ارزش واقعی سهم می باشد ولی سال هاست که خط بطلانی روی این باور کشیده شده است. یکی از علت های حائز اهمیت در رد این ادعا نوسانات شدید قیمتی در 1 سال به شمار می رود. ارزش اکثر سهم ها در طول یک سال خیلی تغییر نمی یابد، به این خاطر که اتفاق خاصی را در آن ها شاهد نیستیم؛ ولی قیمت آن‌ ها در این زمان، نوسانات بسیاری را تجربه خواهد کرد! اما علت این موضوع چیست؟ در حقیقت قیمت سهام نه بر مبنای ارزش ذاتی و واقعی سهم، بلکه در بیشتر مواقع طبق احساسی مشخص می شود که سرمایه‌ گذاران به آن سهم دارند.

حتما برایتان جالب است : ثبت نام در بورس کالا

در گذشته این طور تصور می‌ شد که می‌ توان با بررسی بنیادی سهم، به سودی بیشتری از میانگین بازار رسید؛ که البته این ایده تا حدودی درست می باشد و مثال بارز آن سرمایه‌ گذار مطرحی به‌ نام وارن بافِت می باشد، ولی اخیرا با بازشدن پای روانشناسی به بازارهای مالی، روشی جدید برای بررسی سهام ها به وجود آمده است. در حقیقت با افزایش کارایی بازارهای مالی و پیشرفت فناوری، کار برای کسانی مثل بافِت به‌ شدت سخت شده است که سهام را بررسی تکنیکال می‌ کنند. ایده‌ امثال بافت ایده‌ ای قدیمی است که می گوید «پایین بخر، بالا بفروش»؛ ولی در حال حاضر کار به این سادگی ها نیست و به‌ لطف فناوری‌ های پیشرفته و تحلیل‌ های رایانه‌ ای و توسعه‌ هوش مصنوعی، کمتر می‌ توان فرصتی مثل فرصت‌ هایی پیدا کرد که بافِت در دهه‌ های ۱۹۸۰ و ۱۹۹۰ در اختیار داشت.

بنابراین عبارت قدیمی «پایین بخر، بالا بفروش» جای خود را به عبارت «بالا بخر، بالاتر بفروش» داده است! در حقیقت این ایده‌ جدید چیزی به ما از ارزش سهام یا شرکت نمی‌ گوید و قیمت سهام منعکس‌ کننده‌ ارزش واقعی آن نخواهد بود؛ بلکه قیمت فقط منعکس‌ کننده‌ این امر است که افراد دیگر می خواهند چقدر برای سهام هزینه کنند. در ادامه بیشتر در مورد آموزش روانشناسی بازار سرمایه و ابعاد گوناگون آن توضیح داده ایم؛

روانشناسی بازار در بورس

در بازار سرمایه ذات عرضه و تقاضا را مردم با سرمایه هایشان مشخص می کنند، لذا بسیار حائز اهمیت است که بدانیم انسان ها در چه شرایطی هیجانی می شوند. چه وقتی ترس بر آن ها غالب شده و رفتار هیجانی پیدا می کنند؟ چه زمانی امکان دارد طمع کنند و دست به انجام معاملات غیر منطقی بزنند و …

به صورت کلی این که چه چیزهایی باعث از دست دادن سرمایه معامله گران می شود، بسیار حائز اهمیت است؛ در حقیقت شناسایی این موارد، درک بهتری از بازارهای مالی و رفتار معامله گران در شرایط گوناگون به معامله گرانی که این بررسی ها را انجام می دهند، می دهد. همچنین شناخت بیشتر از چنین رفتارهایی به معامله گران امکان کنترل احساسات را می دهد، به همین خاطر بعضی از این موارد مهم را در این بخش آورده ایم که می توانند مثبت یا منفی باشند ولی در این خصوص تاثیرگذار به حساب می آیند:

• داشتن استراتژی مناسب و از پیش تعیین شده : یکی از مهم ترین عوامل موثر بر روانشناسی بورس و رفتار معامله گران، داشتن استراتژی از پیش تعیین شده مناسب می باشد. همواره کسانی که توانسته اند به جایگاه بالایی دست پیدا کنند، کسانی بوده اند که برای رسیدن به اهداف خود برنامه و استراتژی منظم داشته اند. ذهن و فکر انسان وقتی که سردرگم می شود، بیشتر بر اساس هیجانات و احساسات رفتار می کند ولی وقتی که از پیش برنامه ریزی شده باشد و مسیر راه برای آن تعیین شده باشد، منطقی عمل کرده و خروجی عملکرد آن هم همان چیزی خواهد شد که از پیش در خاطر داشتیم. بازارهای مالی و بورس ایران هم از این قائده پیروی می کنند و اتفاقا اهمیت این امر در این بازارهای مالی نیز چندین برابر خواهد شد. معامله گری که پیش از خرید یک سهم و درگیر کردن سرمایه خود، آن را از تمامی جهات بررسی می کند و مسیر را تا رسیدن به اهداف قیمتی، ترسیم می کند، به ندرت هیجانات و استرس را در معاملات خود تجربه خواهد کرد و در هر شرایطی از بازار، برای خود مسیری تعیین کرده است تا به چیزی که می خواهد دست پیدا کند.
• نگرانی از بروز اشتباه در تحلیل و معاملات : صادقانه در دنیای تحلیلگری هیچ قطعیتی برای تحلیل های شما وجود ندارد، لذا معامله گری بر پایه احتمالات بنا می شود. در واقع یک معامله گر حرفه ای برای هر معامله خود میزان سود و ضرری در نظر می گیرد، پس اگر که معامله او با زیان همراه شود، معامله گر نگرانی از دست دادن تمام سرمایه خود را نخواهد داشت، به این خاطر که در معامله گری زیان قسمتی از معاملات شما است و حائز اهمیت ترین نکته اینجاست که باید برآیند معاملات شما سودده باشد، نه الزاما همه معاملاتی که در شرایط مختلف در بازار انجام می دهید.
• نگرانی از دست دادن سرمایه : همه کسانی که فعال بازارهای مالی به حساب می آیند، می دانند که مهم روانشناسی معامله ‌گری در بورس ترین نکته در راستای ورود به دنیای سرمایه گذاری آن است که با پولی که اساس زندگی را دچار تحول کند، برای ورود به بازار سرمایه اقدام نکنیم. به این دلیل که معامله گری، سرمایه شما را در لبه تیغ قرار می دهد و همیشه این امکان وجود دارد که سرمایه شما را از بین ببرد، لذا در کنار کسب مهارت های مورد نیاز و رعایت اصول مدیریت سرمایه، احتیاج است تنها با قسمتی از سرمایه خود برای ورود به بورس و معامله گری اقدام کنید که بتوانید بخش یا کل آن را از دست بدهید و همچنان بدون مشکل زندگی کنید.
• کنترل احساسات در فرآیند معامله گری : یکی از حائز اهمیت ترین مهارت های لازم هر معامله گری کنترل احساسات می باشد. احساسات شما می تواند معاملات بزرگ شما که می توانست سوددهی خوبی برایتان به همراه آورد را با زیان همراه کند. لذا قبل از آن که سرمایه خود در بازارهای مالی را افزایش دهید، در ابتدای امر از این موضوع اطمینان حاصل کنید که توانایی کنترل عواطف و احساسات خود را دارید یا خیر.
• طمع کسب سود بیشتر : طمع و ترس دو رکن موثر دیگر در روند معامله گری شما به حساب می آیند. افزایش سرمایه برای افزایش به دست آوردن سود، بدون برنامه دقیق، استراتژی معاملاتی و مهارت کافی، مطمئنا بازدهی مورد نظر را به شما نخواهد رساند و حتی امکان ضرر کردن نیز وجود دارد. از طرفی ترس از دست دادن سرمایه هم باعث می شود در زمان هایی که باید تنها به بازار نگاه کنید، اقدام به فروش کنید و سهام های ارزشمند خود را از دست بدهید.
• تعصب بی جا : تعصب زیاد و افراطی از عواملی به حساب می آید که بعضا موجب شده که یه نفر یا حتی یک جامعه به انحطاط و نابودی برود و از مسیر اصلی خود خارج شود. زمانی که ذهن و افکار انسان بر روی یک مورد خاص اسیر تعصب شود، دیگر نقاط ضعف دیده نخواهند شد و همین موضوع موجب می شود تا تصمیم گیری اشتباه را در دستور کار قرار دهیم. به عنوان مثال در بازار بورس این موضوع موجب می شود تا معامله گر نقایص آن سهم را نبیند و همین امر موجب می شود تا سرمایه معامله گر در مدت کوتاهی از بین برود، لذا هر اندازه از چنین فضاهایی فاصله بگیرید، ذهن شما کم تر تعصبات غیر منطقی را تجربه خواهد کرد.
• حفظ سرمایه اهمیت بیشتری دارد : تعداد زیادی از افرادی که وارد بازار بورس می شوند، می خواهند با سرمایه های اندک به سودهای کلانی دست پیدا کنند و این را در نظر نمی گیرند که حفظ سرمایه در رکن اول ماجرا قرار دارد و به همین دلیل معمولا با ضرر بازار بورس را روانشناسی معامله ‌گری در بورس ترک می کنند. لذا در نظر داشته باشید که قانون اول بورس حفظ سرمایه اولیه شماست و در ادامه سودآوری. ثبات سودآوری با قانون حفظ سرمایه به مرور زمان، اعتماد به نفس شما در انجام معاملات مختلف را بیشتر خواهد کرد.
• ترس از جا ماندن از سود : آخرین عاملی که همواره ضرر بسیاری برای معامله گران بورسی به همراه دارد، ترس جا ماندن از رشد یک سهم و بازار است. باید بدانید که بازار همیشه فرصت ورود می دهد، لذا سهمی که رشد قیمتی زیادی داشته است، افزایش قیمت هر روزه آن جلو دیدگان معامله گر رژه می رود و ذهن او به این سمت کشیده خواهد شد که رشد این سهم پایدار و همیشگی است و این در حالی است که وقتی یک سهم رشد زیادی را انجام داده است، تازه به چشم فعالین عادی بازار می آید و همین امر موجب خواهد شد تا افراد بی تجربه سهام دیگر خود را با ضرر به فروش برسانند و به طمع سود رویایی وارد سهم های حبابی بشوند.

نحوه معامله بر اساس روانشناسی بازار

1) معامله طبق رفتار بازیگران حقوقی : همانطور که می دانید، بازیگران حقوقی یکی از ارکان اصلی بورس به حساب می آیند. لذا بسیاری از سهامداران خُرد جهت معامله خود را با توجه‌ به رفتار این بازیگران تعیین می کنند. می‌ توان با کمک تحلیل روان‌ شناسی و رفتارشناسی این بازیگران معاملات سوددهی را تجربه کرد. البته این را هم باید در نظر داشت که این بازیگران هم از رویکرد سهامداران کوچک از معامله‌ هایشان اطلاع دارند، بنابراین در استفاده از این روش بایستی جوانب احتیاط را رعایت کنید تا در دام برخی بازیگران طماع گیر نکنید. لذا رفتار بازیگران حقوقی را فقط تاییدی بر روانشناسی معامله ‌گری در بورس جهت معامله خود بپندارید.

برای مثال بسیاری از معامله‌ گران مبتدی، فروش بازیگران حقوقی را سیگنال منفی و خرید آن‌ها را سیگنال مثبت می دانند ولی معمولا این گونه نیست و بازیگران حقوقی در روند نزول پله‌ ای خرید می‌ کنند و تا وقتی خرید آن ها به اتمام نرسد، نمی‌ توان به رشد سهم امیدی داشت. همچنین، در روند صعودی سهامشان را به صورت پله ای می فروشند و تا وقتی فرش آن ها تکمیل نشود، همچنان سهم در روند مثبت قرار خواهد داشت. بنابراین معامله حقوقی را کاملا تحلیل کنید و هرگز بر مبنای آن هیچ گونه معامله ای انجام ندهید.

2) معامله طبق عوامل تأثیرگذار خارجی : بعضی مواقع اخبار تأثیرگذاری انتشار داده می شود که می‌ توانند بر بازار تأثیرگذار باشد؛ اخباری مثل گران‌ شدن مواداولیه، افزایش تعرفه‌ ها،‌ کاهش ارزش پول ملی، تحریم و مواردی از این دست که همگی در روند بازار تاثیرگذارند. اما با این وجود تاثیر تمام آن‌ ها به یک میزان و در یک راستا نمی باشد. حتی می‌ توان گفت بعضی اوقات یک عامل در دو زمان مختلف، دو واکنش گوناگون را در قیمت یک سهم به وجود خواهد آورد، ولی می‌ توان با کمک روانشناسی احساسات سرمایه‌ گذاران، جهت کلی بازار را مشخص کرد.

3) معامله طبق نقدینگی هوشمند : به صورت معمول معامله‌ گران ورود و خروج پول هوشمند را به عنوان تأییدی مهم در راستای معامله به حساب می آورند. در نظریه‌ های پولی در بورس، دو نوع پول وجود دارد: پول هوشمند و پول احمق. پول هوشمند معمولا در اختیار معامله‌ گران کلان، صندوق‌ های سرمایه‌گذاری و … و پول احمق یا گنگ پولی است که در اختیار معامله‌ گران احساسی و خُرد قرار گرفته است و شما باید به این موضوع توجه کنید.

4) معامله طبق مومنتوم قیمت : هرچند این روش را نمی‌ توان مبنای معامله قرار داد، بلکه باید آن را به‌ عنوان تایید جهت معامله در نظر گرفت. برای مثال در روندی نزولی، هر وقت کاهش حجم معاملات را شاهد بودیم، انتظار داریم رفته رفته جهت بازار معکوس شود و صعود قیمت را شاهد باشیم. همچنین در روند صعودی، چنانچه افزایش حجم معاملات را شاهد بودیم، احتمالا افزایش سرعت و قدرت روند را تجربه می کنیم.

5) معامله طبق گزارش‌ ها : زمانی که گزارشات سالانه، فصلی و ماهانه شرکت‌ ها انتشار می یابد، به صورت معمول انتظار داریم که نوسانات قیمتی را در سهم شاهد باشیم، ولی این نوسانات به کدامین سمت خواهد بود؟ به منظور فهمیدن این موضوع، می بایست به روانشناسی بازار رجوع نمایید. این که هر تغییر در گزارشات چه معنایی برای سهامداران و معامله‌ گران دارد؟ آیا این تغییر را مثبت یا منفی ارزیابی می‌ کنند و مواردی از این قبیل.

نتیجه گیری و کلام پایانی

روانشناسی بورس یکی از حائز اهمیت ترین مواردی است که هر سرمایه گذار و معامله گری باید بلد باشد. روانشناسی در بازار بورس به افراد کمک می کند تا بدانند زیان بخشی از دنیای بورس است، لذا در هر شرایطی و در هر معامله ای می بایست انتظار زیان را داشت و همین موضوع موجب می شود تا روانشناسی معامله ‌گری در بورس نسنجیده و بی منطق برای انجام معالات عجیب و غریب اقدام نکنیم و بتوانیم همواره برآیند معاملات خود را سودده نگه داریم و حتی مقدار این سود را افزایش دهیم.

همان طور که در ابتدای مقاله قول دادیم، در این مطلب به آموزش روانشناسی بازار سرمایه به صورت جامع پرداختیم.

همچنین اگر دوست دارید تکنیک های مدیریت سرمایه در بورس را نیز به زبان ساده آموزش ببینید، این مطلب برای شما بهترین راهنماست.

حال که دیگر اطلاعاتتان در مورد روانشناسی بازار بورس ایران اطلاعات خوبی کسب کرده اید، نظر شما در مورد روانشناسی در بازار سرمایه چیست و به نظرتان می توانید از روانشناسی در بازار بورس در راستای بهبود معاملات خود در بورس استفاده کنید؟

دوره روانشناسی معامله گر

روانشناسی معامله گر یکی از مهم‌ترین عوامل موفقیت در بازار است که کمتر به آن توجه شده است. شاید فکر کنید هر زمان تحلیل تکنیکال را فول یاد گرفته و بر تحلیل بنیادی مسلط شوید، یک معامله‌گر شکست ناپذیر خواهید شد! اما تجربه ثابت کرده که یک تحلیلگر خوب، لزوماً یک تریدر خوب نیست! تحلیلگران حرفه‌ای زیادی بوده‌اند که با بهترین استراتژی‌های تحلیل، به دفعات از بازار شکست خورده‌اند.

دانش روانشناسی بازار به ما کمک می‌کند نه تنها احساسات خود را کنترل کنیم بلکه از آن‌ها در جهت کسب سود استفاده کنیم. اکثر معامله‌گران هنوز اهمیت روانشناسی بازار ارز دیجیتال را درک نکرده‌اند. احساسات شما و سایر تریدرهای بازار به قدری موثر است که حتی گاهی جهت بازار را تغییر می‌دهد. مطالعه این مطلب برای شما ضروری است چون کمک می‌کند از احساسات خود به هنگام معامله، در راستای موفقیت استفاده کنید.

فاکتورهای روانشناسی بازار در سه دسته روانشناسی رفتار معامله‌گران، روانشناسی رفتار سهامداران عمده و روانشناسی گزارش‌های مالی شرکت‌ها تقسیم می‌شود که در هرکدام از آن‌ها به دنبال تعیین و کشف روند هستیم. علاوه بر این در این دوره فیلترهای روانشناسی بازار نیز به شرکت‌کنندگان ارائه خواهد شد.

این دوره به صورت 6 جلسه حضوری 1:30 دقیقه‌ای برگزار خواهد شد. پس از اتمام هر جلسه، رفع اشکال انجام می‌شود تا ابهامی برای دانش‌پذیر باقی نماند.
کلاس ها نیمه خصوصی و 8 نفره در روزهای یکشنبه و سه شنبه از ساعت 19:00 الی 20:00 دایر خواهد بود.

هدف دوره

هدف از این دوره افزایش مهارت دانش پذیران در حوزه تابلو خوانی و روانشناسی بازار است که می‌تواند در بالا رفتن کارایی تحلیلگران و کاهش ریسک معاملاتشان تأثیر بسزایی داشته باشد.